Ξεκίνησαν χθες το πρωί, Κυριακή 2 Οκτωβρίου, στην πλατεία των Υψηλών Αλωνίων, με την πραγματοποίηση ομιλίας από το Δήμαρχο Πατρέων, Κώστα Πελετίδη και την κατάθεση στεφανιών, οι δράσεις που διοργανώνει ο Δήμος για τη συμπλήρωση 78 χρόνων απελευθέρωσης της πόλης από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής.
Στη συνέχεια στον τόπο εκτέλεσης αγωνιστών της εθνικής Αντίστασης πραγματοποιήθηκε εκδήλωση με τη συμμετοχή των χορωδιών του Πανηπειρωτικού Συλλόγου Πατρών, της Μικτής Χορωδίας Πολιτιστικού Κέντρου Εργαζομένων ΟΤΕ και της Χορωδίας των Κανταδόρων.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν και μαθητές από το 36ο και 52ο δημοτικά σχολεία της Πάτρας.
Η Δημοτική Αρχή στη διάρκεια της εκδήλωσης παρέδωσε Μαρία Μπάλιου που ζει στη Μαγούλα της Ηλείας και είναι δισεγγονή του ΕΛΑΣίτη λοχία Γιώργου Ράμμου, ο οποίος έπεσε νεκρός στη μάχη για την απελευθέρωση της Πάτρας στη διασταύρωση Γερμανού και Ηλείας, κάδρο με θέμα τους απελευθερωτές της Πάτρας. Το υλικό είναι από την θεματική ενότητα για την απελευθέρωση της πόλης στις 4 Οκτωβρίου του ’44 που βρίσκεται στο ιστορικό καταφύγιο.
Παράλληλα, από το πρωί της Κυριακής, ξεκίνησε η λειτουργία του ιστορικού καταφυγίου κάτω από τα Υψηλά Αλώνια όπου ο Πολιτιστικός Οργανισμός πραγματοποιεί έκθεση ιστορικού αρχείου.
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΠΑΤΡΕΩΝ ΚΩΣΤΑ ΠΕΛΕΤΙΔΗ
Ο Δήμαρχος Πατρέων, Κώστας Πελετίδης στην ομιλία του επεσήμανε:
«Συμπληρώνονται 78 χρόνια από τη μέρα που ο ΕΛΑΣ μπήκε απελευθερωτής στην πόλη. Είναι πολύ σημαντικό για μας, να διαφυλαχθεί η ιστορική μνήμη και να μαθαίνουν οι νέοι την ιστορική αλήθεια, ώστε να μπορούν να την έχουν οδηγό και στους σημερινούς αγώνες, στους αγώνες που όλα δείχνουν ότι έχουμε μπροστά μας.
Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουν οι νέες και οι νέοι ότι οι ηρωικές σελίδες της ιστορίας γράφονται από τους λαούς, που δεν αφήνουν τις τύχες τους στα χέρια κανενός “σωτήρα”, αλλά με μαζικό αγώνα, αντιμετωπίζουν με επιτυχία, αυτούς που τους συντρίβουν τη ζωή, ακόμα και αυτούς που παρουσιάζονται ανίκητοι.
Τον Απρίλη του 1941, οι Ναζί Γερμανοί και οι φασίστες Ιταλοί και Βούλγαροι, καταλαμβάνουν τη χώρα μας, μετά την υποδούλωση και άλλων λαών της Ευρώπης και μετά τη σκληρή αντίσταση του λαού μας. Η χώρα μας, όπως και το σύνολο των χωρών που σκλαβώθηκαν, γνώρισαν την απανθρωπιά, την βρωμιά της «νέας τάξης πραγμάτων», γνώρισαν τι θα πει ναζισμός. Η επίθεσή τους, δεν ήταν έμπνευση «τρελών», αλλά οργανωμένο σχέδιο των κυρίαρχων οικονομικά δυνάμεων των χωρών τους. Άλλωστε, το κεφάλαιο, όταν χρειαστεί, στηρίζει τους ναζιστές και τους φασίστες, ως εναλλακτική λύση, πράγμα που ζήσαμε και στην πρόσφατη ιστορία της χώρας μας και δεν έχουμε σταματήσει να το ζούμε.
Η αντιδραστική αστική τάξη προσπαθεί και σήμερα να γυρίσει τον τροχό της ιστορίας προς τα πίσω. Έτσι εξηγείται η επανεμφάνιση των ναζί, των φασιστών, που όταν εκτελούσαν και τότε τους φυλακισμένους, εκτελούσαν στο πρόσωπό τους τον ίδιο τον άνθρωπο.
Συνεχίζει και βάζει κάθε μέρα σε κίνδυνο την ανθρωπότητα. Η ατομική βόμβα, οι πόλεμοι, ο πυρηνικός κίνδυνος που επανεμφανίζεται, είναι αποδείξεις για το παραπάνω. Το χρήμα, τα κέρδη, τους έχουν πάρει τη συνείδηση, την ψυχή.
Μόλις ξεκίνησε η Κατοχή, οι Έλληνες αστοί πολιτικοί εγκατέλειψαν το λαό. Οι μισοί έφυγαν για την Αίγυπτο, πήραν μαζί τους και το Δημόσιο Ταμείο με το χρυσάφι και από εκεί προετοιμάζονταν για τις μεταπολεμικές εξελίξεις. Οι υπόλοιποι σχημάτισαν την κατοχική κυβέρνηση, σε αγαστή συνεργασία με τους κατακτητές. Δημιούργησαν τα Τάγματα Ασφαλείας, συνέχισαν να λειτουργούν την Ειδική Ασφάλεια, την Αστυνομία Πόλεων. Φρόντισαν, επίσης, να παραδώσουν στην κατοχική κυβέρνηση, στον Μανιαδάκη, τα μέλη και στελέχη του ΚΚΕ, καθώς και άλλους αγωνιστές, που ήταν κρατούμενοι από τη Μεταξική Δικτατορία, για να οδηγηθούν πολλοί απ’ αυτούς στην εκτέλεση, στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, την 1η του Μάη του 1944. Ταυτόχρονα, καλλιεργούσαν στο λαό τη μοιρολατρία, ότι οι ναζί είναι ανίκητοι.
Αντίθετα μ’ αυτούς, ο λαός της χώρας μας, αλλά και της πόλης μας, δήλωσε παρών, σ’ έναν ηρωικό αγώνα, πάλεψε για να λυτρωθεί από τους δυνάστες του και τα δεινά του. Δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια. Συγκρότησε το Εθνικό Απελευθερωτικό μέτωπο, το ΕΑΜ με τη συμμετοχή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, της Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας, του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδας και του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας. Το ΕΑΜ συσπείρωσε τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού. Πέτυχε την ψυχική του ανάταση, χτύπησε την μοιρολατρία την ιδιοτέλεια, τον ατομικισμό, την αδιαφορία και την προδοσία. Έδωσε πρώτο το σύνθημα για την επιβίωση του λαού. Αναπτύχθηκε ο αγώνας κατά της πείνας, η μάχη της σοδειάς. Ξεκίνησαν αγώνες μέσα στην κατοχή, στους οποίους αξιοποιήθηκαν, μαζί με την ένοπλη πάλη, όλες οι μορφές. Απεργιακές κινητοποιήσεις, διαδηλώσεις, σαμποτάζ. Όλα τα επόμενα χρόνια, είδαμε αθάνατα δείγματα ηρωισμού, θυσίας και αγώνα. Έτσι, ματαιώθηκε η πολιτική επιστράτευση, οργανώθηκαν γνήσιοι λαϊκοί θεσμοί στις περιοχές που είχαν απελευθερωθεί.
Έτσι, με τη μεγαλειώδη λαϊκή πάλη, φτάνουμε στην απελευθέρωση της Ελλάδας, στην απελευθέρωση της Πάτρας.
Την 1η Οκτώβρη 1944, το 12ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ ανακαταλαμβάνει απ’ τους Γερμανούς τις περιοχές Κλάους, Περιβόλα, Εγλυκάδα, Γηροκομειό. Ένας λόχος καταλαμβάνει το Δασύλλιο και ένας άλλος από τα Συχαινά, κατευθύνεται προς την παραλία, για να αποκλείσει τη διαφυγή των Γερμανών.
Στις 2 Οκτώβρη, αρχίζει η επιχείρηση απελευθέρωσης της πόλης, με γενικευμένη επίθεση από όλα τα τμήματα, που απλώθηκε σε όλη την Πάτρα και κράτησε ως αργά το βράδυ.
Στις 3 του Οκτώβρη το πρωί, παραδίδονται στην αγγλική δύναμη τα τάγματα ασφαλείας προδοτών και συνεργατών των Γερμανών, του περιβόητου Κουρκουλάκου και η τελική επίθεση αρχίζει. Οι ΕΛΑΣίτες έφτασαν στα Ψηλά Αλώνια και μια ομάδα των ανταρτών κατορθώνουν να στήσουν ένα πολυβόλο στο καμπαναριό του Παντοκράτορα. Εκδηλώνεται επίθεση στο Κάστρο και οι Γερμανοί υποχωρούν προς το λιμάνι. Αργά το βράδυ, επιβιβάζονται σε πλοία και εγκαταλείπουν την Πάτρα.
Στις 4 του Οκτώβρη, στις 6 το πρωί, οι καμπάνες αναγγέλλουν τη λευτεριά και το τέλος της σκλαβιάς. Οι απελευθερωτές, τα τμήματα του ΕΛΑΣ, παρελαύνουν στην ελεύθερη Πάτρα και οι κάτοικοι, που πλημμύρισαν τους δρόμους, τους υποδέχονται με λουλούδια. Η ομιλία του Άρη Βελουχιώτη, στην κατάμεστη Πλατεία Γεωργίου, σηματοδότησε την ελευθερία.
Σήμερα, η απειλή του πολέμου βρίσκεται πάλι πάνω απ’ τα κεφάλια μας.
Ο καπιταλισμός λειτουργεί μέσα σε πλήθος αντιφάσεων, οι διάφορες καπιταλιστικές χώρες είναι άσπονδοι αντίπαλοι μεταξύ τους. Κανένα ΝΑΤΟ, καμία ΕΕ, δεν έχει τη δύναμη να εξαλείψει αυτές τις αντιφάσεις. Η πάλη που διεξάγουν για την κατάκτηση νέων αγορών, η επιθυμία τους να εξαλείψουν τους αντιπάλους τους, βάζουν κάθε τόσο τους λαούς σε περιπέτειες.
Στην ευρύτερη γειτονιά μας, στην Ουκρανία, βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη νέα ιμπεριαλιστική σύγκρουση, ενώ φαίνεται ότι οδεύουμε ολοταχώς για κάποιο «θερμό» ή πολεμικό επεισόδιο στα ελληνοτουρκικά, το οποίο θα οδηγήσει σε επώδυνο συμβιβασμό για την Ελλάδα, σύμφωνα με τις ευρωνατοϊκές στοχεύσεις για συνδιαχείριση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Τώρα είναι η ώρα να βγει ο λαός μας στο προσκήνιο. Αξιοποιώντας και την πείρα από τη δεκαετία του 1940, από τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, την ταξική σύγκρουση που ακολούθησε, είναι σε θέση να βγάλει συμπεράσματα.
Δεν πρέπει να δίνει άλλο την εμπιστοσύνη του στις Κυβερνήσεις του κεφαλαίου, του συστήματος, που όλες, ανεξαρτήτως απόχρωσης, έχουν δοκιμαστεί και έχουν κάνει τη ζωή του χειρότερη, τον εμπλέκουν όλο και πιο βαθιά σε ιμπεριαλιστικά σχέδια, ενώ ετοιμάζονται να τον σύρουν άλλη μία φορά στο πολεμικό πεδίο.
Δεν πρέπει να εναποθέτει τις ελπίδες του στους διάφορους «συμμάχους», που την κρίσιμη στιγμή πάντα «νίπτουν τας χείρας τους» και ο καθένας υπηρετεί τις δικές του επιδιώξεις.
Είναι η στιγμή που μπορούμε να παλέψουμε για μια Ελλάδα στα χέρια του λαού της, με διαφορετική κατεύθυνση στην οικονομία και την κοινωνία.
Τιμή και δόξα στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, που με το αίμα τους, με το όπλο στο χέρι, έδιωξαν τον ιταλικό και γερμανικό φασισμό, εμπόδισαν την ενσωμάτωση της Βόρειας Ελλάδας στο βουλγαρικό φασιστικό κράτος».
ΑΝΟΙΞΕ ΤΙΣ ΠΥΛΕΣ ΤΟΥ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ – ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΑ ΨΗΛΑΛΩΝΙΑ
Ο χώρος του ιστορικού καταφυγίου που βρίσκεται κάτω από την πλατεία, άνοιξε τις πύλες του αμέσως με την ολοκλήρωση της εκδήλωσης στα Ψηλαλώνια. Ο Δήμαρχος Πατρέων Κώστας Πελετίδης και η πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού Κατερίνα Γεροπαναγιώτη, ξενάγησαν τους μαθητές των σχολείων που συμμετείχαν στην εκδήλωση, τους προσκεκλημένους και όσους την παρακολούθησαν στην έκθεση ιστορικού και αρχειακού υλικού, η οποία λειτουργεί εκεί.
Στο πλαίσιο των εικαστικών παρεμβάσεων που πραγματοποιήθηκαν με αφορμή την έναρξη των εκδηλώσεων τη Πάτρας από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής ο Πολιτιστικός Οργανισμός προχώρησε σε τοποθέτηση στον εξωτερικό χώρο (είσοδο) του καταφυγίου ψηφιδωτού, το οποίο είναι έργο του αγιογράφου-ζωγράφου Πέτρου Λαμπρινάκου.
Παράλληλα στην πλατεία των Yψηλών Αλωνίων λειτουργεί υπαίθρια έκθεση η οποία περιλαμβάνει ψηφιακά ανατυπωμένα έργα των Μιχάλη Νικολινάκου «Ο Κουκουλοφόρος», της Βάσως Κατράκη «Θέμου και τι να γίνηκαν του κόσμου οι αντριωμένοι», του Χρίστου Δαγκλή «Κορίτσια – Περιστέρι», Ivo Dalla Costa «Κρεμασμένοι στα Ψηλά Αλώνια» και «Ειρηνικό» της Βάσως Κατράκη».
Στην έναρξη των εκδηλώσεων για την απελευθέρωσης της Πάτρας από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής έδωσαν το παρών ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Παναγιώτης Μελάς, αντιδήμαρχοι, πρόεδροι Οργανισμών του Δήμου, Δημοτικοί και Περιφερειακοί Σύμβουλοι, διαμερισματικοί σύμβουλοι και μέλη του Δ.Σ. στον Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου Πατρέων.
Στεφάνια κατέθεσαν, η πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού Κατερίνα Γεροπαναγιώτη, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης & Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας Γιώργος Τσαπάρας, ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Πάτρας Δημήτρης Μαρμούτας, ο συντονιστής της Ν.Ε. Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ Μιχάλης Σιδηρόπουλος, εκ μέρους της Τομεακής Επιτροπής ΚΚΕ Αχαΐας η κ. Κατερίνα Σίνου, από το Συμβούλιο Περιοχής της ΚΝΕ ο κ. Νίκος Κουφαλάκος, για τη Δημοτική Παράταξη «Ώρα Πατρών» ο δημοτικός σύμβουλος Γιάννης Λάμπρου, για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση δύο μαθήτριες του 36ου Δημοτικού Σχολείου και από το Σύλλογο Φυλακισθέντων – εξορισθέντων 1945 -1974 «Πέτρινα Χρόνια- Ιστορική Μνήμη» η κ. Ντίνα Πεταλά.
