Ο Δήμος Πατρέων και το Δ.Σ. του Συλλόγου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων 1945- 1974 «Πέτρινα χρόνια, Ιστορική μνήμη», διοργάνωσαν την Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου, το μεσημέρι στο ΚΕΤχ, επετειακή εκδήλωση μνήμης και τιμής για τους εκτελεσμένους στο χώρο, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής.
Στην ομιλία του ο Δήμαρχος Πατρέων Γιάννης Δημαράς, ανέφερε τα εξής:
Φίλες και φίλοι αγωνιστές,
Κυρίες και κύριοι
Για άλλη μια χρονιά είμαστε εδώ για να αποτίσουμε φόρο τιμής στους εκτελεσθέντες στο κτήμα Μουρτζούχου, από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής στις 4 Δεκεμβρίου 1943.
Είμαστε εδώ για να θυμηθούμε στιγμές της ιστορίας αυτού του τόπου και ηρωικές πράξεις που αποτελούν παράδειγμα αντίστασης και ανδρείας.
Για να καταγγείλουμε για άλλη μια φορά τον φασισμό που στις μέρες μας κάποιοι θέλουν να αναστήσουν.
Η ιστορία που διαδραματίστηκε στην Πάτρα είναι ενδεικτική των δεινών που φέρνει μαζί του ο φασισμός και του σκότους στο οποίο βυθίζει τους τόπους, γράφοντας μελανές σελίδες στην ιστορία.
Σε αυτόν εδώ τον τόπο στις 4-12-1943 έγινε η εκτέλεση των ομήρων του μπλόκου των Προσφυγικών και της ευρύτερης περιοχής.
Η εκτέλεση 84 αγωνιστών που ήταν στην πλειοψηφία τους ΕΠΟΝίτες, εκ των οποίων οι 63 ήσαν από τα Προσφυγικά.
Αυτή η φρικαλεότητα έγινε με την ψευδή αιτιολογία ότι στην Εγλυκάδα Πατρών είχε πάει για κυνήγι ένας 19χρονος ανιψιός του Μποκ, Γερμανού στρατιωτικού συμβούλου Πελοποννήσου κι εκεί κάποιοι Έλληνες τον σκότωσαν για να του πάρουν το κυνηγετικό τουφέκι.
Σε αντίποινα ο θείος Μποκ διέταξε να συλληφθούν κυρίως νέοι, της ίδιας περίπου ηλικίας και να εκτελεστούν στην πρώτη ευκαιρία.
Αυτοί ήταν όσοι πιάστηκαν από τους Γερμανούς στις 27-10-43, κατά το μπλόκο που επακολούθησε στην ευρύτερη περιοχή Προσφυγικών, Αγ. Τριάδος κλπ. με την συμμετοχή των τσολιάδων-συνεργατών του κατακτητή και τις διαταγές του συνταγματάρχη πεζικού Νικου Κουρκουλάκου.
Συνελήφθησαν πάνω από 200 άτομα μεταξύ των οποίων και Ιταλοί αντιφασίστες που τους έκρυβαν οι κάτοικοι, καθώς με την συνθηκολόγηση της Ιταλίας, στις 8 Σεπτέμβρη 1943, αυτοί αρνήθηκαν να ενταχθούν στον γερμανικό στρατό.
Οι συγγενείς των μελλοθανάτων πληροφορήθηκαν τις εκτελέσεις που θα ακολουθούσαν και έσπευσαν στην διασταύρωση Μαραγκοπούλου και Εγλυκάδος, απέναντι από την κύρια είσοδο του στρατοπέδου 12ου Συντάγματος, που τότε ήταν επί της οδού Εγλυκάδος, όπου και το καφενείο των αδελφών Σπύρου και Θανάση Τζεφριού, χαρακτηρισμένο από την δικτατορία Μεταξά ως τόπος συνάντησης κομμουνιστών.
Εκεί οι Γερμανοί στρατιώτες τους απώθησαν, ώστε να μην παραστούν στην εκτέλεση που θα γινόταν στο πίσω μέρος των Στρατώνων, στο κτήμα Γιάννη Μουρτζούχου και ακολουθήσει ξεσηκωμός τους.
Δυστυχώς ακόμη σήμερα, από τους 84 εκτελεσμένους, τα ονόματα μόνον 56 έχουν γίνει γνωστά.
Η αλήθεια είναι ότι οι εκτελέσεις έγιναν όχι για αλλά την υπόθεση Μποκ, αλλά για να δημιουργηθεί τρομοκρατία, γιατί είχαν παραπλανήσει οι Άγγλοι τις γερμανικές υπηρεσίες ότι η απόβαση θα γίνει στην Ηλεία και από εκεί στην Αχαΐα.
Φίλες και φίλοι,
Το τέρας του ναζισμού που σήμερα αναβιώνει, έχει αιματοκυλήσει τη χώρα μας. Για αυτό και οφείλουμε όχι μόνο να τιμάμε τους ήρωες που έχασαν την ζωή τους, αλλά και να ορθώσουμε όλοι το ανάστημά μας για να φτιάξουμε ένα τείχος απέναντι στους νοσταλγούς του φασισμού.
Θέλω τέλος να πω ότι ο Δήμος, η Περιφέρεια και η Εκκλησία οφείλουμε να διεκπεραιώσουμε μια εκκρεμότητα, αυτή της δημιουργίας μνημείου πεσόντων στον τόπο της θυσίας τους. Είναι ένα θέμα που το προχωρούμε και ελπίζω σύντομα να είμαστε σε θέση να υλοποιήσουμε αυτή μας την υποχρέωση.