Η παρέμβαση της κυβέρνησης με τον Εθνικό Οργανισμό Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων επιφέρει μια σειρά δυσμενών μεταβολών στις προσπάθειες που κάναμε ενάντια στις εξαρτήσεις και στο οικοδόμημα που έχουμε χτίσει στην Πάτρα όλα αυτά τα χρόνια. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτή την κυβερνητική παρέμβαση και να δούμε πώς θα κινηθούμε στη συνέχεια στην πόλη μας στη μάχη για την απεξάρτηση.
Αυτά τόνισε, μεταξύ άλλων, ο Δήμαρχος Πατρέων, Κώστας Πελετίδης, ανοίγοντας την Τετάρτη (29 Νοέμβρη) το απόγευμα, στην Αγορά Αργύρη, στη σύσκεψη φορέων που είχε συγκαλέσει η Δημοτική Αρχή, προκειμένου να εκτιμηθεί σε ποιο σημείο είμαστε στο θέμα της μάχης κατά των ναρκωτικών, πού πρέπει να πάμε και πώς να ξεπεράσουμε τα εμπόδια που βάζει και η κυβερνητική πολιτική στο θέμα.
Ακολούθως η Παθολόγος Ευδοξία Αβραμοπούλου, νεοεκλεγείσα δημοτική σύμβουλος, τοποθετήθηκε εκ μέρους της Δημοτικής Αρχής.
Στη συνέχεια το λόγο πήραν ο Πρόεδρος του ΕΣΥΝ (Εθνικό Συμβούλιο κατά των Ναρκωτικών) Πάτρας, Χρήστος Γκρεκιώτης, το μέλος του Δ.Σ. Εργαζομένων στο ΚΕΘΕΑ, Ειρήνη Κρανιά, η Πρόεδρος του Συλλόγου Οικογένειας ΚΕΘΕΑ «Οξυγόνο», Μαρία Ταξιάρχη, το μέλος του ΔΣ της Ομοσπονδίας Οικογενειών ΚΕΘΕΑ, Ελισάβετ Καπαγερίδου,ο Πρόεδρος του Κοινωνικού Οργανισμού του Δήμου Πατρέων, Θόδωρος Τουλγαρίδης που μίλησε εκ μέρους του Ιατρικού Συλλόγου Πάτρας,η επιστημονικά υπεύθυνη του Κέντρου Πρόληψης Πάτρας, Γιάννα Ζορμπά, ο Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Πάτρας, Δημήτρης Μαρμούτας, η εκπρόσωπος του ΚΟΠΑ Πάτρας (Εθελοντικά κλαμπ οικογενειών με προβλήματα αλκοόλ), Ευγενία Μίντζα.
Παραβρέθηκαν επίσης εκπρόσωποι των Φορέων: Κίνηση «Πρόταση» για ένα άλλο τρόπο ζωής Αχαΐας, Κλαδικό Σωματείο εργαζομένων Υγείας, Πολιτιστικός Σύλλογος Αγυιάς – Τερψιθέας, Συνδικάτο Φαρμακοϋπαλλήλων, ΠΕΑΕΑ Παράρτημα Πάτρας και Σωματείο Συνταξιούχων ΟΑΕΕ.
Παρόντες ήταν οι Αντιδήμαρχοι Νίκος Ασπράγκαθος, Τάκης Πετρόπουλος, Διονύσης Πλέσσας, Βίβιαν Σαμούρη και η Πρόεδρος Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Πατρέων, Κατερίνα Γεροπαναγιώτη.
ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ
Η εισήγηση της Δημοτικής Αρχής είναι η εξής:
«Το πρόβλημα της ουσιοεξάρτησης αποτελεί ένα πολύ σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα που συνεχώς επιτείνεται. Η σημερινή μας συνάντηση γίνεται με αφορμή το νέο νομοσχέδιο για την ψυχική υγεία και απεξάρτηση. Να εκτιμήσουμε σε ποιο σημείο είμαστε στο θέμα μάχης κατά των ναρκωτικών,πως να ξεπεράσουμε τα εμπόδια που βάζει η κυβερνητική πολιτικής αυτό το θέμα.
Στόχος της κυβέρνησης είναι κάτω από ένα Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου με την επωνυμία Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Εξάρτησης (ΕΟΠΑΕ) να «χωρέσουν» όλα τα προγράμματα που υπάρχουν σήμερα στη χώρα, ανεξαρτήτως θεραπευτικής προσέγγισης.
Η αντιεπιστημονική λογική ότι πρόκειται για ένα ιατρικό και όχι κοινωνικό φαινόμενο, και μάλιστα ανίατο, έχει οδηγήσει στην επικράτηση των προγραμμάτων υποκατάστασης εις βάρος των στεγνών, με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ. Στο όνομα “μείωσης της βλάβης” ενισχύεται ακόμη ένα πεδίο κερδοφορίας που είναι τα υποκατάστατα ενώ η αποδεδειγμένα αποτελεσματική θεραπεία των στεγνών προγραμμάτων υποχωρεί. Με το παρόν νομοσχέδιο θα επιταχυνθεί η περαιτέρω υποβάθμιση των στεγνών προγραμμάτων.
Επιπλέον η βασιζόμενη σε ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια ανάπτυξη και λειτουργία των προγραμμάτων θα έχει αντίκτυπο στους εργαζόμενους του χώρου, αφού ανοίγει ο δρόμος για ελαστικές σχέσεις εργασίας με ότι συνέπειες θα έχει αυτό στη θεραπευτική σχέση και στο παραγόμενο έργο. Ενώ αμφίβολη θα είναι και η χρηματοδότηση τους που θα βασίζεται όλο και περισσότερο σε προγράμματα με ημερομηνία λήξης (π.χ. ΕΣΠΑ), σε χορηγίες και προοπτικά ακόμα και σε νοσήλιο από τους ίδιους τους αποδέκτες, όπως δείχνει και η πείρα από χώρες της ΕΕ. Υπάρχει πείρα από την πρώτη φάση υλοποίησης του προγράμματος ψυχαργώ όταν ΜΚΟ και ΑΜΚΕ έκλειναν και παρατούσαν τους ασθενείς στις πύλες των ψυχιατρικών νοσοκομείων.
Ο ΕΟΠΑΕ έρχεται σε μια περίοδο που έχουν ήδη προηγηθεί «χτυπήματα» στον χώρο της απεξάρτησης, όπως:
- Η αλλοίωση του χαρακτήρα του ΚΕΘΕΑ με την κατάργηση του αυτοδιοίκητου, το 2019.
- Η λειτουργία - υπερπροβολή του Χώρου Εποπτευόμενης Χρήσης (ΧΕΧ) ως πανάκεια, υποδαυλίζοντας ακόμα περισσότερο το κίνητρο για θεραπεία, νομιμοποιώντας στη συνείδηση της νεολαίας όλα τα ναρκωτικά.
- Η αποψίλωση της Πρόληψης με κλείσιμο Κέντρων Πρόληψης (π.χ. Πειραιάς) και η απουσία Ενιαίου Θεσμικού Πλαισίου για τη λειτουργία τους.
Οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης ότι το νομοσχέδιο με την ενοποίηση των υφιστάμενων υπηρεσιών θα δώσει την ελευθερία επιλογής ή μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στον εξαρτημένο είναι ψευδείς. Ο μόνος τρόπος να εξασφαλιστεί το θεραπευτικό συνεχές, και η καλύτερη θεραπευτική πορεία ενός εξαρτημένου ατόμου είναι να στελεχωθούν με μόνιμο προσωπικό οι δομές, να αναπτυχθούν ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε περιοχής (και όχι διαρκώς να συρρικνώνονται όπως μέχρι σήμερα) και να εξασφαλιστεί η συνεχής κρατική χρηματοδότηση ώστε να μην αποκλείονται οι κοινωνικά ευπαθείς ομάδες, που είναι και οι πιο ευάλωτες. Να στηριχθούν αποφασιστικά τα «στεγνά» θεραπευτικά προγράμματα ως το κύριο μοντέλο θεραπείας.
Η μέχρι τώρα πολιτική για την αντιμετώπιση του φαινομένου έχει αποτύχει και αυτό το φανερώνει η αύξηση των χρηστών και των εξαρτημένων παγκοσμίως, καθώς και η μείωση της ηλικίας της πρώτης επαφής με τα ναρκωτικά από τα προεφηβικά έτη πλέον.
Στη χώρα μας οι ανοδικές τάσεις στη χρήση, η μείωση ηλικίας της πρώτης επαφής από το Γυμνάσιο, η αθώωση των ναρκωτικών στις μαθητικές συνειδήσεις, η πολυτοξικομανία, η άνοδος της χρήσης κάνναβης τόσο στον μαθητικό όσο και στον γενικό πληθυσμό, η αύξηση της χρήσης κοκαΐνης, η παραμονή περισσότερα χρόνια στη χρήση μέχρι την εισαγωγή σε θεραπευτικό πρόγραμμα, η άνοδος των υποτροπών , η διεύρυνση ενός γηράσκοντα πληθυσμού εξαρτημένων από ναρκωτικά, που μένουν στάσιμοι πολλά χρόνια στη χρήση και στα υποκατάστατα, είναι αποτέλεσμα της αποτυχίας της υπάρχουσας αντιναρκωτικής πολιτικής. Που μόνο αντιναρκωτική δεν είναι. Και στη χώρα μας, όλες οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις έχουν βάλει το λιθαράκι τους ώστε κράτος και επιχειρηματίες να μπορέσουν να πάρουν ένα κομμάτι από την πίτα εκατομμυρίων που υπάρχει γύρω από την καλλιέργεια της κάνναβης, παρά τις επιστημονικά αποδεδειγμένες βλαβερές επιπτώσεις που έχει για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ανοίγει ο δρόμος για τη νομιμοποίηση της την ίδια στιγμή που είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι χρήστες ξεκίνησαν με πρώτη ουσία την κάνναβη.
Τα ναρκωτικά δεν είναι ιατρικό φαινόμενο, είναι κοινωνικό και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπιστεί. Με ολοκληρωμένη θεραπευτική προσέγγιση, με στήριξη του χρήστη και της οικογένειας του και δομές σύμφωνα με τις ανάγκες και τα θεραπευτικά κριτήρια και όχι με βάση τη λογική κόστος-όφελος. Με μέτωπο στην καλλιέργεια ανοχής απέναντι στο φαινόμενο των ναρκωτικών.
Όσο συνεχίζουν να υπάρχουν ανεργία, η φτώχεια, φραγμοί στη μόρφωση και οι επιδεινούμενες συνθήκες διαβίωσης, τόσο και πιο πολλοί συνάνθρωποι μας θα αδυνατούν να διαχειριστούν τις προσωπικές και οικογενειακές τους ανάγκες, θα αυξάνονται τα προβλήματα ψυχικής υγείας, θα αυξάνεται η χρήση και κατάχρηση ουσιών.
Ως Δημοτική Αρχή έχουμε σταθερό μέτωπο απέναντι σε όλα τα ναρκωτικά, στις εξαρτήσεις και στον τρόπο ζωής που συμβολίζουν. Κυρίως έχουμε μέτωπο σε όλες εκείνες τις αιτίες που οδηγούν έναν νέο στα ναρκωτικά: στην φτώχεια, την ανεργία, την απουσία πρόσβασης στον αθλητισμό, τη μόρφωση, τον πολιτισμό που οδηγούν στη μοιρολατρία και στην κοινωνική αποξένωση.
Από τη πρώτη στιγμή πορευτήκαμε με τη λογική ότι “όμορφη πόλη είναι η πόλη που δεν έχει ανεργία, φτώχεια, παιδιά στην εξάρτηση”. Το προηγούμενο διάστημα, μαζί με 43 φορείς της πόλης μας διεκδικήσαμε τη δημιουργία κλειστού θεραπευτικού προγράμματος του ΚΕΘΕΑ για τα ναρκωτικά, και σταθμών για τις άλλες εξαρτήσεις, μαζί παλέψαμε να μην περάσει το νομοσχέδιο κατάργησης του αυτοδιοίκητου του ΚΕΘΕΑ.
Δίνοντας βάρος στη πρόληψη, οργανώσαμε παρεμβάσεις στα σχολεία, διοργανώνουμε εκδηλώσεις με ορόσημο τη Παγκόσμια ημέρα κατά των ναρκωτικών. Επειδή όμως η πρόληψη δε ταυτίζεται με την ενημέρωση, προχωρήσαμε στην προμήθεια αθλητικών εγκαταστάσεων σε σχολεία και στην ανακατασκευή δεκάδων αθλητικών υποδομών με δωρεάν πρόσβαση για όλους. Πετύχαμε αναβάθμιση των πολιτιστικών δράσεων στην πόλη μας.
Τώρα πρέπει να συνεχίσουμε!
- Να αποσυρθεί το νομοσχέδιο– Καμία κατάργηση / συγχώνευση φορέων – τμημάτων – υπηρεσιών. Καμία μετατροπή των Δημόσιων Φορέων απεξάρτησης που υπάγονται στο ΕΣΥ σε ΝΠΙΔ.
- Ενίσχυση του ρόλου των Κέντρων Πρόληψης με Ενιαίο θεσμικό πλαίσιο
- Καμία επιχειρηματική δραστηριότητα ιδιωτικών φορέων και ΜΚΟ στους τομείς Πρόληψης και Απεξάρτησης. Αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν πρόληψη – θεραπεία. Κοινωνική επανένταξη με ευθύνη του κράτους».