ΣΠΙΤΙ ΝΕΡΟΥ

Το «Σπίτι του Νερού» (WaterHouse) – Κέντρο Πληροφόρησης για την εξοικονόμηση του νερού, είναι ένας μοναδικός χώρος για τα ελληνικά δεδομένα, ο οποίος έχει ως στόχο τη προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης του νερού μέσω δράσεων πληροφόρησης, ενημέρωσης, εκπαίδευσης, κατάρτισης, εκδηλώσεων και νέων συμβουλευτικών υπηρεσιών, που απευθύνονται στους πολίτες – καταναλωτές όλων των ηλικιών καθώς και στους επαγγελματίες που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτων.

Τοποθεσία

Το Κέντρο Πληροφόρησης βρίσκεται στο νότιο μέρος του Κάστρου της Πάτρας. Πρόκειται για λιθόκτιστο, επίμηκες κτίσμα των αρχών του 20ού αιώνα, συνολικού εμβαδού 120 τ.μ., το οποίο αποτελεί τμήμα του συγκροτήματος της παλαιάς λίθινης υδατοδεξαμενής της πόλης, με νεοκλασικά στοιχεία.

Σκοπός ίδρυσης και λειτουργίας του Σπιτιού του Νερού:

Έχει ως βασικό σκοπό την προώθηση της ευαισθητοποίησης, σχετικά με την αειφόρο διαχείριση και χρήση του νερού, σε όλα τα κοινωνικά και γεωγραφικά επίπεδα. Το Σπίτι του Νερού, παράλληλα με τα παραπάνω, έχει ως κεντρική δραστηριότητά του τη διακίνηση της γνώσης μέσω Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, σεμιναρίων και δημόσιων εκδηλώσεων.

Αναλυτικά οι κύριες δράσεις που υλοποιεί είναι :

Προσέλκυση, υποδοχή, ξενάγηση επισκεπτών και ενημέρωση
Υλοποίηση προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
Προώθηση και υποστήριξη της αειφόρου διαχείρισης του νερού στα σχολεία
Διακίνηση ενημερωτικού υλικού
Διοργάνωση συνεδρίων, εκθέσεων, εκδηλώσεων
Προβολή των δράσεων του Δήμου Πατρέων και των όμορων Δήμων, σχετικά με τη διαχείριση του νερού.
Σχεδιασμός και οργάνωση προγραμμάτων εθελοντών

Το «Σπίτι του Νερού» δημιουργήθηκε από το Δήμο Πατρέων και την ΑΔΕΠ Α.Ε., στο πλαίσιο του έργου “WaterSavingfor the Development – Εξοικονόμηση νερού για την ανάπτυξη” του Διασυνοριακού Προγράμματος Ελλάδα - Ιταλία 2007-2013. Από το 2017 βρίσκεται υπό τη διαχείριση του Δήμου Πατρέων, Δ/νση Περιβάλλοντος, Ενέργειας &Πρασίνου.Ο χώρος έχει μεγάλη επισκεψιμότητα από παιδικούςσταθμούς, νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια, φοιτητές/ERASMUS, περιβαλλοντικές ομάδες, συλλόγους και πολίτες από την Πάτρα, την ευρύτερη περιφέρεια και από όλη την Ελλάδα.

Πρόγραμμα Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης στο ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

Γενικά στοιχεία

Έχει σχεδιαστεί από το ΕΚΒΥ (Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων – Υγροτόπων του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή)έναΠρόγραμμα Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης (σε δύο γλώσσες Ελληνικά και Αγγλικά)του οποίου η δομή αναφέρεται σε συγκεκριμένες θεματικές ενότητες και αντικείμενα όπως :

Οι θεματικές ενότητες που αναδεικνύονται στο Σπίτι του Νερού:

Νερό δομικό – Νερό ζωτικό, πρωταγωνιστής της ζωής
Αντανακλάσεις στο χρόνο: από την παλαιολιθική εποχή μέχρι τη νεότερη και σύγχρονη εποχή
Η ιστορία του νερού στην Πάτρα
Νερό καθαρό – Νερό για κάθε χρήση, ποιότητα και χρήσεις του νερού
Ύδωρ νεαρό ή απλώς νερό – Νερό και πολιτισμός
Διαχείριση – Ατομική ευθύνη
Αγωγή και εκπαίδευση

Οι Εκπαιδευτικοί Στόχοι του Προγράμματος Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης στο Σπίτι του Νερούβασίζονται στη βιώσιμη διαχείριση του νερού, και αναπτύσσονται γύρω από:

Τις ιδιότητες, τις μορφές και τον κύκλο του νερού
Τη σημασία του για τη βιοποικιλότητα
Τη ρύπανση του νερού
Τη σπουδαιότητα της καθολικής και ισότιμης πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό γιαόλους
Απλές προτάσεις για την εξοικονόμηση και προστασία του.

Περιεχόμενο Προγράμματος Ενημέρωσης – Εκπαίδευσης

Κατά τη διάρκεια της ξενάγησης – εκπαίδευσης, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει ένα video - πολυθέαμα για το ρόλο του νερού στη ζωή στον πλανήτη μας καθώς και τρία θεματικά video, το ένα με θέμα τους υγροτόπους και τη ζωή σε αυτούς, το δεύτερο σχετικά με τα μνημεία νερού της πόλης μας και το τρίτο για τη χρήση του νερού κατά τις ιστορικές περιόδους στην ελλαδική ιστορία.

Επιπλέον, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν, ανάλογα με την ηλικία τους, ένα πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό από εκπαιδευτικά βίντεο για τον κύκλο του νερού, τη ρύπανση, καθώς και την εξοικονόμηση του νερού στην καθημερινότητά τους.

Στην επιφάνεια όλων των τοίχων του εσωτερικού, περιμετρικά της αίθουσας, υπάρχουν εκθεματικές επιφάνειες που με λεπτομέρεια παραθέτουν σημαντικά στοιχεία για το νερό.

Εκπαιδευτικά βιωματικά και διαδραστικάπαιχνίδια

Τα παιδιά ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε πρωτότυπα ομαδικά κινητικά παιχνίδια,ώστε να συνδυάσουν το παιχνίδι με τη μάθηση! Έτσι, μέσω των παιχνιδιών, ερευνούν και ανακαλύπτουν μέσα από πειράματα, κατανοούν και ερμηνεύουν τα προβλήματα που αφορούν στο νερό σε παγκόσμιο επίπεδο και ενεργοποιούνται μέσα από τις βιωματικές δραστηριότητες που συμβάλουνστην υιοθέτηση ορθών συμπεριφορών στην καθημερινότητα όλων μας.

Για την ενίσχυση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, με στόχο την προώθηση της γνώσης με ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο, δημιουργήθηκαν τα εξής παιχνίδια:

Σταυρόλεξα -Ένα πλήθος από διαφορετικά σταυρόλεξα, για τις μεγαλύτερες ηλικίες, που ακονίζουν το μυαλό σε ότι έχει σχέση με το νερό, τη χρήση και τη ρύπανσή του.
Κρυπτόλεξα - Ομαδική δραστηριότητα, για παιδιά κυρίως δημοτικού, με σκοπό να εντοπίσουν τις κρυμμένες λέξεις του νερού στο συντομότερο δυνατό χρόνο και κατόπιν συζήτηση γύρω από αυτές.
Δραστηριότητες Παροιμιακών Εκφράσεων - Ομαδική δραστηριότητα για την εκμάθηση παροιμιακών φράσεων με το νερό. Κατά αυτό τον τρόπο χρησιμοποιούνται σύντομα λαϊκά γνωμικά που διασκεδάζουν τα παιδιά και στη συνέχεια ερμηνεύονται με την συμμετοχή όλων των μαθητών.
Κατασκευές – ΠειράματαΟμαδικές δραστηριότητες κατασκευών όπως βροχόμετρου, μαγειρικής παρασκευής “φαγώσιμων υδροφορέων”, βραχιολιών του κύκλου του νερού, με τη χρήση απλών υλικών. Αυτές οι βιωματικές δραστηριότητες ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια των παιδιών δύσκολες έννοιες ακόμα και για τους μεγάλους.
Υπολογισμός ΥδατικούΑποτυπώματος - Απαιτεί την συμπλήρωση ενός πρωτότυπου ερωτηματολογίου για την καθημερινότητα του μαθητή και της οικογένειάς του, όσον αφορά την οικιακή κατανάλωση νερού, την κατανάλωση τροφίμων και τις αγορές εμπορικών προϊόντων, με σκοπό να αντιληφθούν τα παιδιά την σχετικά “αόριστη” έννοια του υδατικού αποτυπώματος, δηλαδή την ποσότητα του “εικονικού γλυκού νερού” που απαιτείται για την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών.
Αντιστοιχίσεις - Οι μαθητές καλούνται να αντιστοιχίσουν, ομαδικά ή μη, διάφορες καθημερινές δραστηριότητές τους με τις αντίστοιχες απαιτούμενες ποσότητες νερού ούτως ώστε να συνειδητοποιήσουν την αλόγιστη κατανάλωσή του.
Επιδαπέδιο Φιδάκι - Ομαδική δραστηριότητα,σύμφωνα με το γνωστό σε όλους μας διασκεδαστικό επιτραπέζιο παιχνίδι.Όμως στο συγκεκριμένο βιωματικό παιχνίδι οι μαθητές επιβραβεύονται όταν βρεθούν σε τετραγωνάκι που ενημερώνει για τρόπους εξοικονόμησης του νερού, ενώ τους “τρώει” το φιδάκι σε αντίθετη περίπτωση. Έτσι τα παιδιά εκπαιδεύονται στην καθημερινή χρήση του νερού.
Παραμύθια - Υπάρχει διαθέσιμη μία συλλογή οικολογικών παραμυθιών με θέμα το νερό που απευθύνονται κυρίως στις μικρότερες ηλικίες.Έτσι, μέσω της διήγησης,που για τα παιδιά είναι ευχάριστη και ελκυστική, κεντρίζεται η φαντασία τους, εξασκείται η συγκέντρωσή τους και δημιουργούνται συναισθήματα με τα οποία τα παιδιά θα γίνουν οι αυριανοί ευαισθητοποιημένοι πολίτες. Επιπλέον αρχίζουν να αντιλαμβάνονται δύσκολες καθημερινές έννοιες που αφορούν στο νερό, όπως ο κύκλος του νερού και η ρύπανσή του.
Διαδικτυακά παιχνίδια και δραστηριότητες - Αξιοποιώντας τις τεχνολογικές δυνατότητες του διαδικτύου οι επισκέπτες (κυρίως μαθητές) ευαισθητοποιούνται μέσω διαδικτυακών παιχνιδιών, δραστηριοτήτων και εφαρμογών που σχετίζονται με τη βιώσιμη διαχείριση του νερού.
Διακίνηση ενημερωτικού υλικού - Ρυθμιστές νερού -Σε όλους τους επισκέπτες, στο «Σπίτι του Νερού», μοιράζεται ενημερωτικό – εκπαιδευτικό υλικό με τη μορφή φυλλαδίων, εντύπων δραστηριοτήτων, οδηγιών για την εξοικονόμηση του νερού, καθώς και μία συσκευή ρύθμισης της πίεσης του νερού που μπορεί να τοποθετηθεί στις κοινές οικιακές βρύσες, για την εξοικονόμηση της κατανάλωσης του νερού.

Απλές οδηγίες για τη καθημερινή εξοικονόμηση νερού

Α. Εξοικονόμηση νερού στην κουζίνα

Τοποθετήστε έναν ταχυθερμοσίφωνα στο νεροχύτη της κουζίνας σας, ώστε να τρέχει άμεσα το ζεστό νερό. Αυτό θα μειώσει τις δαπάνες ενέργειας.
Είναι προτιμότερο να έχετε κρύο νερό σε μπουκάλια στο ψυγείο, παρά να αφήνετε τη βρύση να τρέχει κάθε φορά που θέλετε ένα δροσερό ποτήρι νερό.
Προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε το ίδιο ποτήρι για το πόσιμο νερό κατά τη διάρκεια της ημέρας. Με τον τρόπο αυτό ελαττώνεται ο αριθμός των ποτηριών, που πρέπει να πλυθούν.
Επιλέξτε το κατάλληλο σκεύος, όταν μαγειρεύετε. Όσο μεγαλύτερα είναι τα σκεύη, τόσο μεγαλύτερη είναι και η κατανάλωση σε νερό.
Κατά το πλύσιμο των πιάτων με το χέρι, γεμίστε το νεροχύτη ή μία λεκάνη με νερό και το ανάλογο απορρυπαντικό. Ξεβγάλετε γρήγορα με χαμηλή ροή. Για ακόμα μεγαλύτερη εξοικονόμηση νερού, χρησιμοποιήστε τον ένα νεροχύτη για το πλύσιμο των πιάτων και τον άλλο για το ξέβγαλμα.
Αφήστε τα λερωμένα πιάτα και σκεύη να μουλιάσουν στο νερό, αντί να απομακρύνετε τα αποφάγια κάτω από τρεχούμενη βρύση.
Χρησιμοποιήστε το πλυντήριο πιάτων μόνο όταν γεμίσει πλήρως.
Μην χρησιμοποιείτε το τρεχούμενο νερό για να ξεπαγώσετε το κρέας ή άλλα παγωμένα τρόφιμα. Ξεπαγώστε τα τρόφιμα, σταδιακά, τοποθετώντας τα στη συντήρηση του ψυγείου από το προηγούμενο βράδυ και αφήνοντας τα στη συνέχεια εκτός ψυγείου για λίγο.
Προτιμήστε να πλένετε τα φρούτα, τα χόρτα και τα λαχανικά σε μία λεκάνη νερό, αντί κάτω από συνεχώς ανοιχτή βρύση.

Β. Εξοικονόμηση νερού στο μπάνιο

Ελέγξτε για διαρροή το καζανάκι της τουαλέτας με την προσθήκη χρώματος ζαχαροπλαστικής. Εάν υπάρχει διαρροή, το χρώμα θα εμφανιστεί μέσα σε 30 λεπτά. Ελέγξτε την εγκατάσταση για φθαρμένα ή διαβρωμένα μέρη. Τα περισσότερα εξαρτήματα εγκαθίστανται εύκολα και είναι άμεσα διαθέσιμα με μικρό οικονομικό κόστος. (Ξεπλύνετε τη δεξαμενή μόλις γίνει η δοκιμή, για την αποφυγή χρωματισμού των τοιχωμάτων της δεξαμενής)
Μην πετάτε διαφόρων ειδών απορρίμματα στη λεκάνη της τουαλέτας, χρησιμοποιώντας το καζανάκι άσκοπα.
Εάν το καζανάκι σας είναι παλιό, αντικαταστήστε το με κάποιο που διαθέτει δυνατότητα διπλής ροής. Τα καζανάκια αυτά διαθέτουν δύο κουμπιά: ένα για μικρή ροή και ένα με μεγαλύτερη ροή, ανάλογα με την εκάστοτε ανάγκη. Εάν δεν είναι εύκολη η αντικατάσταση, τοποθετήστε μέσα στη δεξαμενή ένα πλαστικό μπουκάλι, για να μειωθεί ο όγκος του νερού που παροχετεύεται.
Εάν το κουμπί στο καζανάκι δεν επανέρχεται στη θέση του μετά τη χρήση, αφήνοντας το νερό να τρέχει συνεχώς, αντικαταστήστε το ή ρυθμίστε τη ροή.
Ελαττώστε τη διάρκεια χρήσης του ντους. Αντικαταστήστε το τηλέφωνο της ντουζιέρας με κάποιο άλλο χαμηλότερης ροής. Στο εμπόριο κυκλοφορούν βρύσες όπου μπορεί να ρυθμιστεί η ροή, χωρίς να επηρεαστεί η αναλογία ζεστού και κρύου νερού.
Μην αφήνετε τη βρύση ανοιχτή, όταν βουρτσίζετε τα δόντια σας ή πλένετε τα χέρια σας.
Μην αφήνετε το νερό να τρέχει, καθώς ξυρίζεστε ή πλένεστε. Βουρτσίστε τα δόντια σας, όσο περιμένετε να ζεσταθεί το νερό και κατόπιν πλυθείτε ή ξυριστείτε.
Επαναχρησιμοποιείστε τις πετσέτες σώματος και προσώπου. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται ο όγκος των άπλυτων ρούχων και τελικά οι χρήσεις του πλυντηρίου. Επιμένετε σε αυτό και όταν μένετε σε ξενοδοχείο. Ζητάτε να αλλάξουν πετσέτες ή σεντόνια, μόνο όταν το κρίνετε εσείς.
Χρησιμοποιείστε το πλυντήριο ρούχων, μόνο όταν φορτώνεται πλήρως ή ρυθμίστε κατάλληλα τη στάθμη νερού για το μέγεθος του φορτίου που χρησιμοποιείτε.
Αντικαταστήστε τις στρόφιγγες του πλυντηρίου, όταν παρατηρείται διαρροή. Εάν η στρόφιγγά σας στάζει σε ρυθμό μιας σταγόνας ανά δευτερόλεπτο, ενδέχεται να σπαταλήσετε 10 κυβικά μέτρα ετησίως, που θα επιβαρύνουν το κόστος της ύδρευσης και αποχέτευσης.
Αναζητήστε στη αγορά συστήματα, που δίνουν τη δυνατότητα να συγκεντρώνετε το νερό από το νιπτήρα ή το μπάνιο σε ειδική δεξαμενή και από εκεί να τροφοδοτείται το καζανάκι. Έτσι, δεν χρησιμοποιείτε καθαρό, πόσιμο νερό στην τουαλέτα.

Γ. Εξοικονόμηση νερού στον κήπο και το αυτοκίνητο

Μην ποτίζετε υπερβολικά τον κήπο σας. Κατά γενικό κανόνα, οι χορτοτάπητες χρειάζονται πότισμα μόνο κάθε 5 έως 7 ημέρες το καλοκαίρι και κάθε 10 έως 14 ημέρες το χειμώνα. Μια ισχυρή βροχή ικανοποιεί τις ανάγκες σε νερό για διάστημα δύο εβδομάδων.
Ποτίζετε τον κήπο σας νωρίς το πρωί, όταν η θερμοκρασία και η ταχύτητα του αέρα είναι οι χαμηλότερες. Αυτό μειώνει τις απώλειες νερού από την εξάτμιση.
Τοποθετήστε τους ψεκαστήρες σας, έτσι ώστε, το νερό να προσγειώνεται στο χορτοτάπητα και τους θάμνους και όχι στις πεζοδρομημένες περιοχές.
Είναι προτιμότερη η εγκατάσταση αυτόματου ποτίσματος. Βεβαιωθείτε ότι λειτουργεί σωστά και δεν υπάρχουν διαρροές κατά μήκος του δικτύου.
Αποφύγετε την υπερβολική χρήση λιπασμάτων, η οποία αυξάνει τις ανάγκες για νερό.
Ποτίστε με το νερό του ενυδρείου σας τα φυτά. Το νερό αυτό είναι πλούσιο σε άζωτο και φώσφορο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα.
Επιλέξτε φυτά τα οποία είναι ανθεκτικά στις ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής σας.
Τοποθετήστε στην άκρη της μάνικάς σας ρυθμιστή ροής, ώστε να προσαρμόζεται η ροή στις απαιτήσεις σας και να αποφεύγονται οι σπατάλες.
Μην αφήνετε τους ψεκαστήρες ή τις μάνικες να λειτουργούν χωρίς την παρουσία σας. Οι μάνικες κήπων μπορούν να σπαταλήσουν πάνω από 2,5 κυβικά μέτρα νερό, μόνο σε μερικές ώρες. Χρησιμοποιήστε ένα χρονόμετρο για να θυμηθείτε να το κλείσετε.
Ελέγχετε τακτικά τις μάνικες, τους συνδετήρες και τα βύσματα για τυχόν διαρροές.
Για τον καθαρισμό της αυλής σας χρησιμοποιήστε σκούπα, αντί για τρεχούμενο νερό. Αποφύγετε την εγκατάσταση των διακοσμητικών κατασκευών, όπου χρησιμοποιείται νερό, π.χ. τα σιντριβάνια, εκτός αν το νερό ανακυκλώνεται. Εντοπίστε πιθανές απώλειες λόγω της εξάτμισης και της διεύθυνσης του αέρα.
Προτιμήστε τα πλυντήρια αυτοκινήτων τα οποία ανακυκλώνουν το νερό. Εάν πλένετε οι ίδιοι το αυτοκίνητό σας, επιλέξτε περιοχές με γρασίδι και χρησιμοποιήστε κουβά και όχι μάνικα.