ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΠΑΝΑΧΑΪΚΟΥ ΟΡΟΥΣ,
Δήμος Πατρέων
Δ/νση Περιβάλλοντος Ενέργειας & Πρασίνου
Τμήμα Περιβάλλοντος & Ενέργειας
Υπεύθυνος : Κων/νος Κωνσταντακόπουλος – ΠΕ Περιβαλλοντολόγος- Msc
Tel. (+30)2610329071
Fax. (+30)2610274083
Mob.(+30)6973289317
Email: konstadako@patras.gr , konstadako@gmail.com
Ενοτητα 1: Ταυτοτητα & Φυσιογνωμια
ΠΑΝΑΧΑΪΚΟ. ΤΟ ΤΟΠΟΣΗΜΟ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ
Ταυτισμένο από την αρχαιότητα με την Αχαΐα, ορθώνεται ανατολικά της Πάτρας και ατενίζει την πόλη και τον Πατραϊκό κόλπο, τα βουνά της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας. Μια σειρά λόφων το συνδέει με τους γειτονικούς ορεινούς όγκους του Χελμού και του Ερύμανθου.
Το ανάγλυφό του είναι πολυσύνθετο, με ποικιλία πετρωμάτων και εδαφών, ψηλές κορυφές και οροπέδια, φαράγγια, ποταμούς και χειμάρρους. Ο Πύργος του Παλαβού είναι η ψηλότερη κορυφή (1.928 μέτρα) και ο Βοδιάς (1.836 μέτρα) η πιο χαρακτηριστική, με θέα την Πάτρα. Ανάμεσά τους απλώνεται το οροπέδιο Πρασούδι.
PANACHAIKO. THE LANDMARK OF PATRAS
Closely linked with Achaia since antiquity, Mount Panachaiko rises east of Patras, overlooking the city, the Gulf of Patras, and the surrounding mountains of the Peloponnese and Central Greece. A range of hills links it to the Chelmos and Erymanthos mountains.
The mountain displays an impressive variety of landscapes, featuring diverse rock formations, high peaks, plateaus, gorges, and numerous watercourses. Its highest summit is Pyrgos tou Palavou (1,928 m), while Vodias (1,836 m) stands directly above Patras. Between these two peaks stretches the Prasoudi plateau.
ΕΝΑΣ ΠΟΛΥΤΙΜΟΣ ΠΟΡΟΣ ΝΕΡΟΥ
Το νερό αφθονεί στο Παναχαϊκό. Αναβλύζει από πηγές, τροφοδοτεί ποταμούς όπως ο Γλαύκος και ο Σελινούντας που οριοθετούν τον ορεινό όγκο, σχηματίζει χειμάρρους, διασχίζει φαράγγια, ρέει σε καταρράκτες, συγκεντρώνεται σε ορεινές εποχιακές λιμνούλες. Στηρίζει φυτά και ζώα, συντηρεί ανθρώπους, ποτίζει χωράφια, χρησιμοποιείται για ύδρευση, αξιοποιείται για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Στο παρελθόν το νερό κίνησε αλευρόμυλους, ελαιοτριβεία και νεροπρίονα, έπλυνε υφαντά σε νεροτριβές, όρθωσε λίθινα γεφύρια. Έφτασε με ένα εντυπωσιακό υδραγωγείο στην ακρόπολη της αρχαίας Πάτρας για να διοχετευθεί με αγωγούς σε όλη την πόλη. Περιγράφηκε από αρχαίους συγγραφείς όπως ο Παυσανίας που έγραψε για ποταμούς όπως ο Χάραδρος, ο Σέλεμνος, ο Βολιναίος, ο Γλαύκος.
A VALUABLE WATER RESOURCE
Water is abundant on Mount Panachaiko. Springs, the Glafkos and Selinountas Rivers, streams, waterfalls, and seasonal ponds shape its landscape. These water sources sustain wildlife and local communities, irrigate farmland and contribute to electric power production.
Throughout history, the mountain’s water powered mills, inspired the construction of stone bridges, and supplied ancient Patras through an impressive aqueduct. Ancient authors such as Pausanias refer to several of its rivers, among them the Charadros, Selemnos, Volinaios, and Glafkos.
Ενοτητα 2: Σπουδαιοτητα & Προστασια
2.1. ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ NATURA 2000
Το μεγαλύτερο τμήμα του Παναχαϊκού (127.222 στρέμματα) περιλαμβάνεται στο ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000 και έχει χαρακτηριστεί ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας με κωδικό GR232007. Στον ορεινό όγκο βρίσκονται δύο ακόμη σημαντικές προστατευόμενες περιοχές, το Αισθητικό Δάσος Χαράδρου - Σελέμνου και το Καταφύγιο Άγριας Ζωής Άνω Καστριτσίου - Σουλίου.
Την ευθύνη διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής έχει ο ΟΦΥΠΕΚΑ, μέσω της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Χελμού - Βουραϊκού και Προστατευόμενων Περιοχών Βόρειας Πελοποννήσου. Την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των επισκεπτών έχει αναλάβει το Κέντρο Περιβαλλοντικής Πληροφόρησης που λειτουργεί ο Δήμος Πατρέων από το 2011.
A NATURA 2000 AREA
A large part of Mount Panachaiko (12,722 ha) has been designated as a Site of Community Importance (GR232007) within the European Natura 2000 Network. The Charadros - Selemnos Aesthetic Forest and the Ano Kastritsi - Souli Wildlife Refuge are also protected areas on the mountain.
The Natura 2000 site is managed by NECCA's Management Unit of Chelmos - Vouraikos National Park and the Protected Areas of Northern Peloponnese. Since 2011, the Municipality of Patras has operated the Information Centre, which provides information and promotes environmental awareness.
Ενοτητα 3: Φυση & Βιοποικιλοτητα
3.1. ΜΙΑ ΑΦΘΟΝΙΑ ΦΥΤΩΝ
Στο Παναχαϊκό κυριαρχούν πουρνάρια, καρπίζουν τρικουκιές, αγριοκορομηλιές και άρκευθοι που σχηματίζουν απέραντους θαμνότοπους. Ανθίζουν ασφάκες, λυχναράκια, ασπάλαθοι και αστοιβές που σχηματίζουν καταπράσινους το φθινόπωρο φρυγανότοπους. Οργανώνουν δασικές συστάδες η χαλέπιος πεύκη, η αριά, η πλατύφυλλη και η χνοώδη δρυς, η μαύρη πεύκη, η κεφαλληνιακή ελάτη. Θεριεύουν πλάτανοι και ιτιές πλάι στα ρέματα. Αναπτύσσονται βούρλα και ψαθιά σε μικρές ορεινές λίμνες, όπως της Ρακίτας. Ριζώνουν πολυετείς πόες και βολβόφυτα στα υποαλπικά λιβάδια των κορυφών, αγκαθωτά φυτά και αγροστώδη στα στεπόμορφα λιβάδια των μεγάλων υψομέτρων. Φυτρώνουν ενδημικά είδη στους απόκρημνους βράχους και στις εντυπωσιακές σάρρες. Στο βουνό φύονται κρόκοι που στρώνουν την άνοιξη εντυπωσιακά χαλιά στο οροπέδιο Πρασούδι, μαργαρίτες που ανθίζουν ακόμη τον χειμώνα, άγρια γαρύφαλλα, κόκκινοι κρίνοι, κίτρινοι ασφόδελοι, γεράνια, ανεμώνες, βιόλες, καμπανούλες, φριλιτάριες και ορχιδέες.
Η περιοχή φιλοξενεί 22 τύπους οικοτόπων. Ορισμένοι προστατεύονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τα υποαλπικά λιβάδια στο Πρασούδι αποτελούν Οικότοπο Προτεραιότητας, καθώς είναι σπάνια και στη χώρα μας καταλαμβάνουν πολύ μικρή έκταση. Η χλωρίδα περιλαμβάνει περισσότερα από 830 είδη φυτών. Τα 95 είναι ελληνικά ενδημικά και 16 από αυτά εμφανίζονται αποκλειστικά στην Πελοπόννησο.
ABUNDANT PLANT LIFE
Mount Panachaiko hosts rich vegetation. Kermes oaks dominate the landscape, while shrubs such as common hawthorn, junipers, Jerusalem sage, Greek horehound, hairy thorny broom, and spiny burnet form dense thickets. Forest stands include Aleppo pine, holm oak, broadleaf and downy oak, black pine, and Greek fir. Along the streams, oriental plane trees and willows flourish.
Marsh plants thrive in mountain ponds, while perennial herbs and bulbous species cover the subalpine meadows. In the high-altitude steppes, hard spiny and grass-like plants prevail, and numerous endemic plants cling to cliffs and rocky slopes. Each spring, crocuses cover the Prasoudi plateau, along with wild daisies, carnations, red lilies, yellow asphodels, geraniums, anemones, violets, bellflowers, fritillaries, and orchids.
The area hosts 22 habitat types, several of which are protected at the European level. The subalpine meadows of Prasoudi are designated a Priority Habitat Type due to their rarity and extremely limited distribution in Greece. Mount Panachaiko’s flora includes over 830 plant species, among them 95 Greek endemics, 16 of which occur exclusively in the Peloponnese.
3.2. ΜΙΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΖΩΩΝ
Στο Παναχαϊκό ζουν θηλαστικά όπως το τσακάλι, η αλεπού, το αγριογούρουνο, ο λαγός, ο ασβός, το κουνάβι, ο σκαντζόχοιρος και νυχτερίδες όπως η βουνονυχτερίδα και ο τρανορινόλοφος. Φτεροκοπούν 110 είδη πουλιών, όπως η χιονάδα, ο χιονοψάλτης και ο πετροκότσυφας στις κορυφές, ο κοκκινοκεφαλάς και ο μουστακοτσιροβάκος στα πουρναροτόπια, ο νεροκότσυφας και η τσιχλοποταμίδα στα ρέματα, ο κοκκινολαίμης και σπάνιοι δρυοκολάπτες ανάμεσα στα έλατα, ο σταχτοπετροκλής και η ασπροκωλίνα στις σάρρες. Αναζητούν λεία αρπακτικά όπως ο φιδαετός και το βραχοκιρκίνεζο στις άδενδρες περιοχές, η γερακίνα και ο σφηκιάρης που μεταναστεύουν κάθε φθινόπωρο στην Αφρική.
Στο βουνό πετούν αέρινες λιβελούλες, σπάνιες πεταλούδες και χιλιάδες άλλα ασπόνδυλα. Σέρνονται ερπετά όπως η οχιά, η σαΐτα, η τοιχόσαυρα, η ενδημική Πελοποννησιακή γουστέρα και η κρασπεδωτή χελώνα. Ζουν αμφίβια όπως η σαλαμάνδρα, ο βάτραχος των ρυακιών και ο αλπικός τρίτωνας που διατηρεί στη Ρακίτα και τη λίμνη των Πασχαλιάνων δύο μικρούς, απομονωμένους πληθυσμούς, από τους ελάχιστους στην Πελοπόννησο και τους νοτιότερους στην Ευρώπη.
A DIVERSE WILDLIFE
Mount Panachaiko is home to a wide variety of mammals including jackals, foxes, wild boars, hares, badgers, martens, hedgehogs, and several bat species such as the Savi’s pipistrelle and the greater horseshoe bat. Around 110 bird species inhabit the area: horned larks, Alpine accentors, and rufous-tailed rock-thrushes on the peaks; woodchat shrikes and Rüppell’s warblers in the kermes oak thickets; white-throated dippers and great reed-warblers along the streams; robins and woodpeckers in the Greek fir stands; and northern wheatears and black-eared wheatears on the scree slopes. Raptors such as the short-toed snake-eagle, common kestrel, common buzzard and honey buzzard hunt across the mountain, with both buzzard species migrating to Africa each autumn.
The mountain also hosts dragonflies, rare butterflies, and thousands of other invertebrates. Reptiles include common vipers, Dahl’s whip snakes, common wall lizards, the endemic Peloponnese wall lizard, and marginated tortoises. Amphibians such as fir salamanders, Greek stream frogs, and Alpine newts inhabit mountain ponds like Rakita and Paschaliani Lake, where two of the few remaining isolated populations in the Peloponnese survive, representing the southernmost populations in Europe.
Ενοτητα 4: Ανθρωπινεσ δραστηριοτητες & Πολιτισμος
4.1. ΜΙΑ ΜΑΚΡΑΙΩΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΝΘΡΩΠΩΝ
Στο Παναχαϊκό έζησαν άνθρωποι όλων των εποχών. Πέρασαν Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Φράγκοι, Οθωμανοί. Δραστηριοποιήθηκαν επαναστάτες και οπλαρχηγοί, αντάρτες και σύμμαχοι στην Εθνική Αντίσταση κατά Ιταλών και Γερμανών. Προϊστορικοί οικισμοί, αρχαίες πόλεις, μεσαιωνικά κάστρα, οθωμανικά μνημεία, χριστιανικές μονές, παραδοσιακοί οικισμοί όπως οι Λαπαναγοί, ο Ρωμανός, το Άνω Καστρίτσι, τα Αρβανιτοχώρια, μαρτυρούν μια μακραίωνη ιστορική πορεία.
Διαχρονικά, οι άνθρωποι ασχολήθηκαν με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και αξιοποίησαν στο έπακρο τους φυσικούς πόρους. Σήμερα, ο ορεινός όγκος προσφέρει πολύτιμες ευκαιρίες αναψυχής. Για περιήγηση μέσα από ένα δίκτυο μονοπατιών. Για πεζοπορία, ορειβασία, ποδηλασία και αλεξίπτωτο πλαγιάς. Για παρατήρηση και φωτογράφηση της άγριας ζωής. Για συμμετοχή σε εθελοντικές δράσεις και περιβαλλοντικά προγράμματα. Για απόλαυση των φημισμένων κρασιών και τοπικών προϊόντων της περιοχής.
A LONG HISTORY OF HUMAN PRESENCE
Mount Panachaiko has witnessed a rich and continuous human presence throughout history. Romans, Byzantines, Franks, and Ottomans passed through its slopes, and in modern times, the Greek Resistance found refuge here. Prehistoric settlements, ancient villages, medieval castles, monasteries, and traditional villages, such as Lapanagoi, Romanos, Ano Kastritsi, testify to its historical significance.
Traditionally, local communities relied on farming and livestock, fully utilizing the mountain’s natural resources. Today, Mount Panachaiko offers a wide range of recreational opportunities, including hiking, mountaineering, cycling, and paragliding; wildlife observation and photography; participation in volunteer and environmental programs; as well as enjoying local wines and delicacies.
Ενοτητα 5: Περιηγηση & Σημεια Ενδιαφεροντος (πολυμεσικη εφαρμογη εκθεματος 6)
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΟΘΟΝΗ
ΚΟΡΥΦΕΣ - Peaks
ΟΡΟΠΕΔΙΑ - Plateaus
ΦΑΡΑΓΓΙΑ - Gorges
ΠΟΤΑΜΟΙ - Rivers
ΠΗΓΕΣ - Springs
ΛΙΜΝΕΣ - Lakes
ΔΑΣΗ - Forests
ΜΝΗΜΕΙΑ & ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ - Monuments & Attractions
ΚΑΤΑΦΥΓΙΑ - Shelters
ΑΙΟΛΙΚΟ ΠΑΡΚΟ - Wind Park
ΥΗΣ ΓΛΑΥΚΟΥ - Glafkos Hydroelectric Power Station
ΑΝΑΨΥΧΗ - -Recreation
ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΟΘΟΝΕΣ
ΚΟΡΥΦΕΣ - PEAKS
Κορυφή Πύργος Παλαβού (1.928 μέτρα): Σύμφωνα με την παράδοση, η ψηλότερη κορυφή του Παναχαϊκού πήρε το όνομά της από κάποιον παράτολμο που προσπάθησε να χτίσει οίκημα και να ζήσει εκεί, αψηφώντας τις δύσκολες καιρικές συνθήκες.
Κορυφή Βοδιάς (1.836 μέτρα): Με την ονομασία της δεύτερης ψηλότερης κορυφής του Παναχαϊκού ήταν γνωστό ολόκληρο το βουνό, αφού η λέξη, σλαβικής προέλευσης, δηλώνει την αφθονία νερού. Η παράδοση συσχετίζει το όνομα με τον κατακλυσμό του Νώε, αναφέροντας ότι το μόνο σημείο που δεν καταποντίστηκε ήταν τόσο μικρό, όσο για να σταθεί ένα βόδι.
Κορυφή Βουνό Γιώργη (1.804 μέτρα): Η τρίτη σε ύψος κορυφή του Παναχαϊκού είναι προσβάσιμη από το χωριό Άνω Καστρίτσι και φιλοξενεί 16 από τις 51 ανεμογεννήτριες του Αιολικού Πάρκου Παναχαϊκού.
Κορυφή Μπαρμπάς (1.613 μέτρα): Γνωστό και ως Μικρό Παναχαϊκό, αποτελεί τη νοτιοανατολική προέκταση του Παναχαϊκού, από το οποίο το χωρίζει το οροπέδιο της Ρακίτας. Το φαράγγι του Σελινούντα τον διαχωρίζει από το όρος Κλωκός. Μαζί με τον Κλωκό και το φαράγγι του Σελινούντα εντάσσονται στο Δίκτυο Natura 2000.
Pyrgos Palavou Peak (1,928 m): The highest peak of Mount Panachaiko was named after a daring individual, who attempted to build a dwelling and live there, defying the harsh weathering heights.
Vodias Peak (1,836 m): The second-highest peak gave its name to the entire mountain. The Slavic word Vodias implies the abundance of water. Local tradition links the name to Noah’s Flood, claiming that the only spot not submerged was just large enough for an ox (GR. vodi) to stand.
Vouno Giorgi Peak (1,804 m): Accessible from the village of Ano Kastritsi, this peak hosts 16 of the 51 wind turbines of the Panachaiko Wind Park.
Barbas Peak (1,613 m): Also known as Little Panachaiko, it is separated from the main massif by the Rakita plateau. The Selinountas Gorge divides it from Mount Klokos. Together with Klokos and the Selinountas Gorge, Barbas Peak is included in the European Natura 2000 Network.
ΟΡΟΠΕΔΙΑ - PLATEAUS
Οροπέδιο Πρασούδι ή Μεγάλη Λάκκα: Απλώνεται στα 1.750 μέτρα, ανάμεσα στις κορυφές Πύργος Παλαβού και Βοδιάς και είναι εμβληματικό σημείο του Παναχαϊκού. Την άνοιξη πλημμυρίζει με νερά από το λιώσιμο του χιονιού και στρώνεται με ανθισμένους κρόκους και άλλα αγριολούλουδα.
Οροπέδιο Ρακίτα: Βρίσκεται στα 1.130 μέτρα, κοντά στην κορυφή Μπαρμπάς και φιλοξενεί δύο μικρές αλλά σημαντικές ορεινές λίμνες, τη Ρακίτα και το Βεργούλι, οι οποίες αποτελούν πολύτιμα οικοσυστήματα για την άγρια ζωή. Στο παρελθόν, η περιοχή χρησιμοποιούνταν ως τόπος καλοκαιρινής βοσκής αιγοπροβάτων.
Οροπέδιο Οβρυόκαμπος: Στο οροπέδιό του παρατηρούνται συχνά ημιάγρια άλογα που ζουν ελεύθερα στη φύση. Πιθανότατα προέρχονται από οικόσιτα ζώα που εγκαταλείφθηκαν στο βουνό και σταδιακά προσαρμόστηκαν στο φυσικό περιβάλλον.
Prasoudi or Megali Lakka Plateau: Situated at 1,750 meters between Pyrgos Palavou and Vodias peaks, this iconic plateau fills with meltwater in spring and is carpeted with blooming crocuses and other wildflowers.
Rakita Plateau: Located at 1,130 meters near Barbas Peak, it hosts two small but important mountain lakes, Rakita and Vergouli, which serve as vital wildlife habitats. In the past, it was used as summer pasture for sheep and goats.
Ovriokampos Plateau: This plateau is often inhabited by semi-wild horses, likely descended from abandoned domestic animals that gradually adapted to life in the mountains.
ΦΑΡΑΓΓΙΑ - GORGES
Φαράγγι Σελινούντα: Σχηματίζεται στην πορεία του ποταμού και έχει μήκος 14 χιλιόμετρα. Η είσοδος γίνεται από το Άνω Μαυρίκι, στις παρυφές του βουνού, όπου διαδοχικοί καταρράκτες καταλήγουν στο Τρανό Λαγκάδι. Μαζί με τα όρη Μπαρμπάς και Κλωκός, εντάσσεται στο ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000.
Φαράγγι Ελεκίστρας: Διαρρέεται από τον ποταμό Διακονιάρη και βρίσκεται στην περιοχή του χωριού Ελεκίστρα, μόλις 13 χιλιόμετρα από την Πάτρα. Ο δρόμος που οδηγεί στο Ψάθρι το χωρίζει σε δύο μέρη. Το άνω τμήμα, προς το Πουρναρόκαστρο, είναι πιο εύκολα προσβάσιμο. Τον χειμώνα με τις βροχές είναι αδιάβατο.
Φαράγγι Δέσης ή Μπουντρούμι: Βρίσκεται στην περιοχή του Ρωμανού και διαρρέεται από παραπόταμο του Διακονιάρη. Φιλοξενεί πλούσια παραποτάμια βλάστηση και τριπλό καταρράκτη στην απόληξή του. Η διέλευσή του είναι δύσβατη σε αρκετά σημεία.
Selinountas Gorge: Carved by the Selinountas River, this 14-km-long gorge begins at Ano Mavriki village on the mountain’s outskirts. Its entrance features a series of waterfalls flowing into Trano Lagadi. Along with Barbas and Klokos mountains, it is part of the European Natura 2000 Network.
Elekistra Gorge: Formed by the Diakoniaris River near the village of Elekistra, just 13 km from Patras, this gorge is divided into two parts by the road to Parthi. The upper section, leading toward Pournarokastro, is easily accessible, while the gorge becomes impassable during winter rains.
Desi or Boudroumi Gorge: Located near Romanos and fed by a tributary of the Diakoniaris River, this gorge hosts lush vegetation and a triple waterfall. Some sections are hard to cross.
ΠΟΤΑΜΟΙ - RIVERS
Ποταμός Γλαύκος: Πηγάζει από το Παναχαϊκό, ρέει στις δυτικές πλαγιές του και εκβάλλει στο νότιο τμήμα της Πάτρας, μετά από 26,3 χιλιόμετρα. Η ορμητική ροή του και οι πλημμύρες επέβαλαν τη διευθέτηση της κοίτης με ειδικά έργα. Από τα νερά του υδροδοτείται η Πάτρα, καλύπτεται μέρος της ηλεκτροδότησης και αρδεύονται καλλιέργειες, κυρίως κηπευτικά, στην Εγκλυκάδα, την Περιβόλα, το Σαραβάλι κ.ά.
Ποταμός Σελινούντας: Πηγάζει από τον Ερύμανθο, στην περιοχή της Βλασίας και εκβάλλει στον Κορινθιακό κόλπο, στην περιοχή του Αιγίου. Με μήκος 48 χιλιόμετρα, είναι από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Πελοποννήσου και φυσικό όριο του Παναχαϊκού όρους στα ανατολικά. Στην πορεία του σχηματίζει εντυπωσιακό φαράγγι 14 χιλιομέτρων, με καταρράκτες, ιδανικό για πεζοπορία και παρατήρηση της άγριας ζωής.
Ποταμός Φοίνικας: Γνωστός και ως Σαλμένικος, πηγάζει στα ανατολικά του Παναχαϊκού και εκβάλλει στον Κορινθιακό κόλπο, στην περιοχή του Ερινεού, μετά από πορεία 23 χιλιομέτρων. Στη διαδρομή του συναντά το κάστρο του Σαλμενίκου ή κάστρο της Ωριάς, ένα σημαντικό μνημείο της περιοχής, δυστυχώς κατεστραμμένο και μη προσβάσιμο.
Ποταμός Μεγανίτης: Μικρός σε μέγεθος, αλλά ορμητικός μετά από βροχές, πηγάζει από το Παναχαϊκό και τον Ερύμανθο και εκβάλλει στον Κορινθιακό κόλπο, στην περιοχή του Αιγίου. Ο Παυσανίας τον αναφέρει στο βιβλίο Αχαϊκά: Αἰγίου δὲ τὴν χώραν διέξεισι μὲν ποταμὸς Φοῖνιξ, διέξεισι δὲ καὶ ἕτερος Μειγανίτας, ἐς θάλασσαν ῥέοντες.
Ποταμός Χάραδρος: Μήκους 7,6 χιλιόμετρα, πηγάζει στα βορειοδυτικά του Παναχαϊκού και εκβάλλει στον Πατραϊκό κόλπο, κοντά στο Ρίο. Χρωστά το όνομά του στις βαθιές χαράδρες που λέγεται ότι σχημάτιζε στο πέρασμά του. Είναι γνωστός και ως Βελβιτσιάνος (Βελεβίτσιο), ονομασία που του δόθηκε την περίοδο της Ενετοκρατίας, λόγω της αρχαίας παράδοσης ότι οι αγελάδες που έπιναν το νερό του γεννούσαν μόνο αρσενικά ζώα, ταύρους αναγκαίους για όργωμα και θυσίες.
Ποταμός Σέλεμνος: Πηγάζει από το Παναχαϊκό και εκβάλλει στον Πατραϊκό κόλπο, στο νότιο τμήμα της Πάτρας. Στη μυθολογία ήταν βοσκός που αγάπησε τη Νύμφη Αργυρά και πέθανε από στεναχώρια όταν αυτή τον εγκατέλειψε. Η θεά Αφροδίτη τον μεταμόρφωσε σε ποταμό και οι αρχαίοι τον θεοποιήσαν, πιστεύοντας ότι όποιος λουζόταν στα νερά του ξεχνούσε τον πόνο του χωρισμού.
Ποταμός Βολιναίος: Πηγάζει από τις βόρειες παρυφές του Παναχαϊκού και εκβάλλει στον Κορινθιακό κόλπο, στην περιοχή του Ψαθόπυργου. Ο Παυσανίας αναφέρει στα Αχαϊκά ότι πήρε το όνομά του από την αρχαία πόλη Βολίνη. Σήμερα ονομάζεται και Δρεπανέικος, καθώς διέρχεται από το ομώνυμο χωριό.
Ποταμός Διακονιάρης: Παρότι θεωρείται ότι δεν έχει πηγές και «διακονεύει» νερό της βροχής, στην πραγματικότητα πηγάζει κοντά στον Ρωμανό, στους δυτικούς πρόποδες του Παναχαϊκού, από όπου ξεκινούσε το ρωμαϊκό υδραγωγείο της Πάτρας. Οι εκβολές του έχουν εγκιβωτιστεί κατά την κατασκευή της λεωφόρου Ελευθερίου Βενιζέλου που συνδέει την περιμετρική οδό με το νέο λιμάνι της Πάτρας.
Glafkos River: Springs from Mount Panachaiko and flows along the western slopes for 26.3 km before it discharges into southern coast of Patras. Gully correction has prevent heavy runoff and floods. The river supplies water to the city, generates electricity and irrigates the fields of the area.
Selinountas River: Originating from Mount Erymanthos, it flows 48 km into the Gulf of Corinth near Aigio. One of the largest rivers in the Peloponnese, it forms the natural eastern boundary of Mount Panachaiko. Along its course, it carves the impressive 14-km Selinountas Gorge, which is ideal for hiking and wildlife observation.
Foinikas (Salmenikos) River: Emerging from the eastern slopes of Mount Panachaiko, this 23 km river flows into the Gulf of Corinth. Along its course, it passes the historic Salmeniko Castle, also known as the Castle of Oria.
Meganitis River: It springs from Mount Panachaiko and Erymanthos and discharges into the Gulf of Corinth near Aigio. Pausanias mentions it in Achaica: The land of Aigio is crossed by the Phoenix River, and by another, Meganitis, flowing into the sea.
Charadros River: This 7.6-km river rises northwest of Mount Panachaiko and flows into the Gulf of Patras near Rio. Named after its deep glens (GR. charadra), it was also known as Velvitsianos (Velevitsio) during the Venetian period. Tradition claiming that cows drinking its waters bore only male calves, necessary for plowing and sacrifices.
Selemnos River: Originating from Mount Panachaiko, it flows into southern Patras. According to mythology, Selemnos was a shepherd who loved the nymph Argyra and died of grief when she abandoned him. The goddess Aphrodite transformed him into a river, and the ancients believed bathing in its waters could heal the pain of lost love.
Volinaeos River: Rising from the northern slopes of Mount Panachaiko, it flows into the Gulf of Corinth near Psathopyrgos. Pausanias notes in Achaica that its name comes from the ancient city of Volini. Today it is also called Drepanaios, after the village it passes.
Diakoniaris River: Although traditionally thought to have no source and only carry rainwater, it actually rises near Romanos on the western foothills of Mount Panachaiko, where the Roman aqueduct of Patras began. Its mouth has been enclosed due to the construction of the avenue, which connects the ring road to the new port.
ΠΗΓΕΣ - SPRINGS
Νερομάνα Ρωμανού: Είναι μία από τις πολλές πηγές που τροφοδοτούν τον ποταμό Διακονιάρη και σημείο εκκίνησης του υδραγωγείου που κατασκευάστηκε για να μεταφέρει νερό στην ακρόπολη της αρχαίας Πάτρας και να αντιμετωπίσει τη λειψυδρία στην πόλη που έως τότε υδρευόταν από πηγάδια.
Πηγή Θάνας: Βρίσκεται μέσα στο ομώνυμο ελατόδασος, πολύ κοντά στο οροπέδιο του Οβρυόκαμπου. Διαμορφώθηκε στη σημερινή της μορφή από το Δασαρχείο Πατρών και αποτελεί αγαπημένο σημείο στάσης πεζοπόρων και ορειβατών.
Πηγή Ζουμπάτας: Η σημαντικότερη καρστική πηγή του Παναχαϊκού, αναβλύζει στην περιοχή του εγκαταλειμμένου σήμερα χωριού Ζουμπάτα (γνωστό ως Πηγή). Τα νερά της τροφοδοτούν τον ποταμό Γλαύκο.
Neromana Spring (Romanos): One of the many springs feeding the Diakoniaris River, it served as the starting point of the aqueduct built to supply water to the acropolis of ancient Patras, addressing the city’s water shortage, which had previously relied on wells.
Thanas Spring: Located within the fir forest near the Ovriokampos Plateau, this spring was shaped into its present form by the Patras Forestry Service and now serves as a popular resting spot for hikers and mountaineers.
Zoubata Spring: The most important karst spring of Mount Panachaiko, it emerges near the now-uninhabited mountain village of Zoubata (also called Pigi). Its waters feed the Glafkos River.
ΟΡΕΙΝΕΣ ΛΙΜΝΕΣ - MOUNTAIN LAKES
Λίμνη Ρακίτας: Σχηματίζεται στο ομώνυμο οροπέδιο και παρότι μικρή, στηρίζει πλούσια βλάστηση με βούρλα και ψαθιά. Στα νερά της ζουν αμφίβια όπως ο βάτραχος των ρυακιών και ο αλπικός τρίτωνας που προστατεύεται σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Λίμνη Πασχαλιάνων: Ο μικρός πληθυσμός του αλπικού τρίτωνα που ζει στα νερά της μικρής ορεινής λίμνης, όπως και αυτός που ζει στη λίμνη της Ρακίτας, είναι από τους ελάχιστους στην Πελοπόννησο και τους νοτιότερους στην Ευρώπη.
Λίμνη Πρασούδι: Οι συγκεντρώσεις γλυκού νερού στο οροπέδιο Πρασούδι, παρότι εποχικές και μικρές σε έκταση, είναι, όπως της Ρακίτας και των Πασχαλιάνων, ιδιαίτερα σημαντικές για τα φυτά και τα ζώα.
Rakita Lake: Located on the Rakita Pateau, this small lake supports lush vegetation, including reeds and sedges. Its waters are home to amphibians such as the stream frog and the alpine newt, both protected at national and European levels.
Paschaliani Lake: This mountain lake hosts a small population of alpine newts, among the few remaining in the Peloponnese and the southernmost in Europe.
Prasoudi Lake: Although seasonal and small, the freshwater pools of the Prasoudi Plateau, like those of Rakita and Paschaliani, play a crucial role in supporting wildlife.
ΔΑΣΗ & ΘΑΜΝΩΝΕΣ – FORESTS & SHRUBLANDS
Δάση χαλεπίου πεύκης: Τα δάση της κάλυπταν στο παρελθόν τις χαμηλές πλαγιές του βουνού, σε όλη τη βόρεια πλευρά. Σήμερα, λόγω επάλληλων πυρκαγιών, περιορίζονται σε μικρή έκταση (στο Νέο Σούλι, τη Μπάλα, το Άνω Καστρίτσι). Στις συστάδες της συναντώνται ποώδη φυτά και θάμνοι, όπως το πουρνάρι και η λαδανιά.
Δάση πλατύφυλλης και χνοώδους δρυός: Συστάδες τους εμφανίζονται στις νοτιοδυτικές πλαγιές από 800 έως 1.100 μέτρα, κοντά στους οικισμούς Λεόντιο, Θωμαίικα, Βεταίικα.
Δάση μαύρης πεύκης: Από τα αλλοτινά δάση της έχουν απομείνει μόνο δύο μικρές συστάδες, η μία δυτικά του Κεφαλόβρυσου σε υψόμετρο 1.400 μέτρα και η δεύτερη χαμηλότερα, περίπου στα 1.000 μέτρα, δυτικά του Πουρναρόκαστρου.
Δάση κεφαλληνιακής ελάτης: Τα δάση της κυριαρχούσαν από τα 700 έως τα 1.400 μέτρα. Σήμερα περιορίζονται κυρίως στη Θάνα, στην κορυφή Άγιοι Θεόδωροι και τους Πασχαλιάνους. Το ελατοδάσος της Θάνας, με δέντρα μεγάλης ηλικίας και ρέοντα πηγαία ύδατα, είναι μεγάλης αξίας για τη βιοποικιλότητα, αλλά και για τους ανθρώπους, άμεσα συνδεδεμένο με τη ζωή και την υγεία, τις παραδόσεις και την αναψυχή.
Πουρναροτόπια: Στα χαμηλά υψόμετρα απλώνονται εκτεταμένοι θαμνώνες, όπου τα πουρνάρια κυριαρχούν ανάμεσα σε κράταιγους, άρκευθους, φιλύκια, αγριελιές, σχηματίζοντας το χαρακτηριστικό μεσογειακό τοπίο. Το πουρνάρι υπήρξε διαχρονικά πολύτιμο, προσφέροντας τροφή για αιγοπρόβατα και ξυλεία για καύσιμη ύλη.
Aleppo pine Forests: Once covering the northern lower slopes, these forests have been reduced by repeated fires to small patches near the villages Neo Souli, Bala, and Ano Kastritsi. Within these stands, shrubs and herbaceous species, such as kermes oak and rockrose, are commonly present.
Oak Forests: Stands of Hungarian and downy oak grow on the southwestern slopes between 800 and 1,100 meters, near the settlements of Leontio, Thomaika, and Vetaika.
Black pine Forests: Today, only two small stands remain on Mount Panachaiko: one located west of Kefalovryso village at 1,400 meters, and another near 1,000 meters west of Pournarokastro village.
Greek fir Forests: Once widespread between 700 and 1,400 meters, they now survive mainly around the village of Thana, on Agioi Theodoroi peak, and at Paschaliani. The Greek fir forest of Thana, characterized by old trees and flowing springs, holds exceptional biodiversity value and is deeply connected to local life, health, traditions, and recreation.
Kermes oak Shrublands: At low altitudes, extensive thickets spread out, where kermes oaks dominate alongside hawthorns, junipers, mock privets, and wild olive trees, forming a characteristic Mediterranean landscape. The kermes oak has long been highly valued, providing both forage for goats and sheep and wood for charcoal production.
MNHMEIA & ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ - MONUMENTS & ATTRACTIONS
Μυκηναϊκός οικισμός Βούντενης: Τα κατάλοιπα στο πλάτωμα Μπόρζι και το νεκροταφείο με τους 77 οικογενειακούς θαλαμωτούς τάφους (1.500 - 1.050 π.Χ.) ανήκουν σε μία από τις σημαντικότερες εγκαταστάσεις στην περιφέρεια του μυκηναϊκού κόσμου και οργανώνουν έναν από τους σπουδαιότερους αρχαιολογικούς χώρους στην περιοχή.
Μυκηναϊκός οικισμός Χαλανδρίτσας: Εντοπίστηκε σε πλάτωμα στρατηγικής σημασίας στις δυτικές υπώρειες του Παναχαϊκού, χρονολογείται από τον 13ο έως τον 11ο αιώνα π.Χ. και είναι από τους πιο σημαντικούς μυκηναϊκούς οικισμούς στην Αχαΐα.
Αρχαίο Λεόντιο: Η πόλη, ιδρυμένη από Ίωνες και μέλος του Κοινού των Αχαιών, ταυτίστηκε στην Κάτω Βλασία Καλαβρύτων, στα πρανή του λόφου Καστρίτσι, όπου σώζονται ερείπια των τειχών της, οικιστικά κατάλοιπα και το θέατρό της.
Γεωμετρικός ναός Αρτέμιδος Αοντίας: Αποκαλύφθηκε στο οροπέδιο της Ρακίτας και θεωρείται ο πιο πρώιμος ναός της Αχαΐας (τελευταίο τέταρτο 8ου αι. π.Χ.). Πρόκειται για περίπτερο, αψιδωτό δωρικό ναό, αφιερωμένο στην Άρτεμη Αοντία, αυτή δηλαδή που προκαλεί ανέμους.
Κάστρο Ωριάς: Χτισμένο στο Σαλμενίκο μέσα σε ένα μαγευτικό τοπίο, χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο από εχθρικές επιδρομές και είναι το τελευταίο κάστρο που καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς, το 1461. Δυστυχώς το μεγαλύτερο μέρος του έχει καταρρεύσει και η πρόσβαση στα ερείπιά του είναι σχεδόν αδύνατη.
Πύργος Ρούφου: Βρίσκεται βορειοανατολικά του χωριού Ρωμανός, πολύ κοντά στην ερειπωμένη Ζάστοβα. Παρότι πυργόσπιτο μάλλον κάποιου Οθωμανού κτηματία, έμεινε γνωστός με το όνομα της οικογένειας στην οποία ανήκε έως το 1960. Σε ιστορικές πηγές αναφέρεται ως Ληνός (πατητήρι) του Χουσεΐν Αγά, όπου το 1821 οι Οθωμανοί με ορμητήριο τη Μονή Γηροκομείου επιτέθηκαν στους οχυρωμένους εκεί Έλληνες.
Πουρναρόκαστρο: Τα κατάλοιπά του εντοπίζονται στον λόφο του Προφήτη Ηλία, όπου βρίσκεται και ο ομώνυμος ναός με πανοραμική θέα. Χτίστηκε πιθανότατα τον 14ο αιώνα και ταυτίζεται με το Castel Cornaro, ένα από τα φέουδα που παραχώρησε το 1408 στη Βενετία ο Λατίνος αρχιεπίσκοπος Πατρών. Την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης αναφέρεται ως Πριναρόκαστρο.
Μονή Μακελλαριάς: Σε μία περιοχή μεγάλου φυσικού κάλλους, στην κορυφή ενός βράχου, με θέα στο φαράγγι του Σελινούντα και πολύ κοντά στους Λαπαναγούς, αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία της περιοχής, με ιδιαίτερη ιστορική αξία ως κέντρο πνευματικής και εθνικής δράσης στη διάρκεια της Επανάστασης του 1821.
Μονή Παναγίας Ελεούσας: Πρόκειται για σύγχρονη γυναικεία μονή, χτισμένη στη θέση προγενέστερης, γνωστής ως Παλαιομονάστηρο που πιθανότατα βρισκόταν έξω από το χωριό Πιτίτσα, όπου σήμερα υπάρχει ο σπηλαιώδης Ναός της Αναλήψεως.
Σπηλαιώδης Ναός Αναλήψεως: Λιτός και κατανυκτικός, ακροβατεί σε βράχο 4,5 χιλιόμετρα από την Πιτίτσα, στον δρόμο προς το Αιολικό Πάρκο, αναπτύσσεται στο εσωτερικό σπηλαίου και είναι από τα μέρη που αξίζει να επισκεφθεί κανείς.
Γεφύρι Σαρμενίτικου (Τσετσεβίτικου) ρέματος: Βρίσκεται κάτω από το κάστρο της Ωριάς. Στο παρελθόν συνέδεε το ερειπωμένο σήμερα Άνω Σαλμενίκο με τα Τσετσεβοχώρια και θεωρείται το παλαιότερο λίθινο γεφύρι στο Παναχαϊκό.
Σανατόριο Ζάστοβας: Στέκει μισοτελειωμένο από το 1937 κοντά στο χωριό Ελεκίστρα, προορισμένο για την αντιμετώπιση της φυματίωσης. Η αποπεράτωση σταμάτησε εξαιτίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, του θανάτου του εμπνευστή και χρηματοδότη του Β. Μαραγκόπουλου και τη σταδιακή αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου.
Ρωμαϊκό και Μεσαιωνικό υδραγωγείο Πάτρας: Κατασκευάστηκε για να αντιμετωπίσει τις υδροδοτικές ανάγκες της Πάτρας και θεωρείται προσφορά του αυτοκράτορα Αδριανού (2ος αι. μ.Χ.). Με μήκος περίπου 7 χιλιόμετρα, ξεκινούσε από την περιοχή Ρωμανού και κατέληγε στην ακρόπολη (σημερινό Κάστρο), απ’ όπου δίκτυο αγωγών διένεμε το νερό στην πόλη. Εντυπωσιακή είναι η υδατογέφυρα που διέσχιζε την κοιλάδα της Αρόης εντός του επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου, αλλά και τα σωζόμενα τμήματα του μεσαιωνικού υδραγωγείου που αντικατέστησε το αρχικό στα τέλη 15ου - αρχές 16ου αι.
Mycenaean Settlement of Vounteni: Located on the Borzi plateau, this major archaeological site includes a cemetery with 77 chambered tombs (1500 - 1050 BC) and is one of the most important Mycenaean settlements in the region.
Mycenaean Settlement of Chalandritsa: Situated on a strategic plateau on the western foothills of Mount Panachaiko, this 13th-11th century BC Mycenaean settlement is among the most significant in Achaea.
Ancient Leontio: Founded by Ionians and a member of the Achaean League, its remains at Kato Vlasia village include walls, residential structures, and the theater of the ancient city.
Geometric Temple of Artemis Aontia: Excavated on the Rakita Plateau, this late 8th-century BC Doric temple is the earliest known in Achaea. It was dedicated to Artemis Aontia, the goddess of winds.
Orias Castle: Built in Salmeniko village, this fortress served as a refuge from raids and was the last castle in the region to fall to the Ottomans in 1461. Most of the structure has collapsed, and access is difficult.
Roufos Tower: Located northeast of Romanos village near the abandoned village of Zastova, this fortified residence belonged to an Ottoman landowner and is historically linked to attacks during the Greek Revolution.
Pournarokastro: The ruins of this castle stand on Prophet Elias Hill, which also hosts a church with panoramic views. Likely built in the 14th century, it corresponds to Castel Cornaro and played a notable role during the Greek Revolution.
Makellaria Monastery: Set in a striking natural location atop a rock overlooking the Selinountas Gorge and near Lapanagoi village, this monastery was an important centre of spiritual life and national resistance during the Greek Revolution.
Monastery of Panagia Eleousa: A modern women’s monastery built on the site of an earlier one known as Palaiomonastiro, likely located outside Pititsa village near the cave Church of the Ascension.
Cave Church of the Ascension: Situated 4.5 km from Pititsa village within a cave, this simple and contemplative church offers a unique and memorable visit.
Sarmeni (Tsetsevi) Bridge: Located below Orias Castle, this stone bridge once connected Ano Salmeniko village with the Tsetsevo villages and is considered the oldest stone bridge on Mount Panachaiko.
Zastova Sanatorium: Partially built in 1937 near Elekistra village for tuberculosis treatment, construction was halted due to World War II, the death of its benefactor, and the disease’s gradual eradication.
Roman and Medieval Aqueducts of Patras: Built to supply water to ancient Patras, the roman aqueduct is believed to have been commissioned by Emperor Hadrian in the 2nd century AD. Approximately 7 km long, it began near Romanos and ended at the acropolis of ancient Patras (today’s Castle), from where a network of pipes distributed water across the city. Notable surviving features include the aqueduct crossing the Aroes valley and preserved sections of the medieval reconstruction dating to the late 15th-early 16th century.
ΚΑΤΑΦΥΓΙΑ - SHELTERS
Καταφύγιο «Σωτήρης Γεροκωστόπουλος» (ΕΟΣ Πατρών, Ψάρθι): Μαζί με της Πάρνηθας, είναι από τα παλαιότερα καταφύγια της Ελλάδας, χτισμένο το 1932. Βρίσκεται στα 1.380 μέτρα στη θέση Ψάρθι και προσφέρει καταπληκτική θέα προς την Πάτρα, τον Πατραϊκό και τον Κορινθιακό κόλπο. Το 1935 επεκτάθηκε, έχοντας τη δυνατότητα φιλοξενίας 50 ατόμων.
Καταφύγιο «Ιωάννης Διακίδης» (ΕΟΣ Πατρών, Πρασούδι): Χτίστηκε το 1938 στο οροπέδιο Πρασούδι και ανακατασκευάστηκε το 2013. Με σύγχρονο εξοπλισμό και ανέσεις, αποτελεί σημείο αναφοράς για την ορειβασία και καύχημα για τη Πάτρα και το Παναχαϊκό. Μπορεί να φιλοξενήσει έως 25 άτομα.
“Sotiris Gerokostopoulos” Shelter (Psarthi): Built in 1932, this is one of the oldest mountain shelters in Greece, alongside the one in Parnitha. Located at 1,380 meters in Psarthi, it offers stunning views of Patras, the Gulf of Patras, and the Gulf of Corinth. In 1935, it was expanded to accommodate up to 50 people.
“Ioannis Diakidis” Shelter (Prasoudi): Originally built in 1938 on the Prasoudi Plateau and renovated in 2013, this modern shelter is a popular destination for mountaineers. It accommodates up to 25 guests and features modern facilities and comforts.
ΑΙΟΛΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΠΑΝΑΧΑΪΚΟΥ
Εγκαινιάστηκε το 2009 και είναι το μεγαλύτερο αιολικό πάρκο στην Ελλάδα. Διαθέτει 57 ανεμογεννήτριες: οι 41 βρίσκονται στις κορυφές Τρανή Ρίζα, Βρωμονέρι και Σκαντζοχέρι («Παναχαϊκό Ι») και οι υπόλοιπες 16 στην κορυφή Βουνό Γιώργη («Παναχαϊκό ΙΙ»).
Panachaiko Wind Farm
Inaugurated in 2009, it is the largest wind farm in Greece. It features 57 wind turbines in total: 41 on the peaks Trani Riza, Vromoneri, and Skantzocheri, and 16 on Vouno Giorgi peak.
ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΓΛΑΥΚΟΥ
Το πρώτο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στην Ελλάδα ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1927 ως δημοτική επιχείρηση του Δήμου Πατρέων και το 1968 αγοράστηκε από τη ΔΕΗ. Η ιστορία του, μαζί με παλαιά μηχανήματά του συγκεντρώνονται σε παρακείμενο μουσείο.
Glafkos Hydroelectric Power Station
Greece’s first hydroelectric power station began operation in 1927 as a municipal enterprise of the Municipality of Patras and was acquired by the Public Power Corporation in 1968. Its history, along with its original machinery, is displayed in a nearby museum.
ΑΝΑΨΥΧΗ - RECREATION
Διαδρομές - Trails
Πεζοπορικές διαδρομές στο όρος Παναχαϊκό
Α/Α | ΚΩΔΙΚΟΣ | ΔΙΑΔΡΟΜΗ | ΑΡΧΙΚΟ ΥΨΟΜΕΤΡΟ (m) | ΤΕΛΙΚΟ ΥΨΟΜΕΤΡΟ (m) | ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ ΥΨΟΜΕΤΡΟ (m) | ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΥΨΟΜΕΤΡΟ (m) | ΑΣΦΑΛΤΟ-ΔΡΟΜΟΣ (m) | ΧΩΜΑΤΟ-ΔΡΟΜΟΣ (m) | ΜΟΝΟΠΑΤΙ (m) | ΣΥΝΟΛΟ (m) | ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ χωρίς στάσεις |
1 | Δ.Π. Π-1 | ΠΟΥΡΝΑΡΟΚΑΣΤΡΟ - ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ | 680 | 1.382 | 680 | 1.375 | 0 | 2.035 | 3.168 | 5.203 | 1h 50m |
2 | Δ.Π. Π-1Α | ΔΙΑΔΡΟΜΗ Π1 - ΔΙΑΔΡΟΜΗ Π3 (ΠΟΥΡΝΑΡΟΚΑΣΤΡΟ - ΖΑΣΤΟΒΑ) | 786 | 730 | 786 | 730 | 0 | 688 | 82 | 770 | 30m |
3 | Δ.Π. Π-3 | ΡΩΜΑΝΟΣ - ΖΑΣΤΟΒΑ - ΚΟΚΚΙΝΟΒΡΥΣΗ | 260 | 1.066 | 255 | 1.066 | 268 | 2.144 | 3.504 | 5.916 | 2h 10m |
4 | Δ.Π. Π-4 | ΜΠΑΛΑ - ΚΟΚΚΙΝΟΒΡΥΣΗ
| 368 | 1.069 | 368 | 1.069 | 378 | 1.771 | 2.995 | 5.144 | 1h 50m |
5 | Δ.Π. Π-5 | ΚΟΚΚΙΝΟΒΡΥΣΗ - ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΨΑΡΘΙ | 1.066 | 1.382 | 1.066 | 1.382 | 0 | 664 | 2.222 | 2.886 | 1h 10m |
6 | Δ.Π. Π-6 | ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ - ΠΡΑΣΟΥΔΙ
| 1.382 | 1.760 | 1.382 | 1.760 | 0 | 0 | 2.896 | 2.896 | 1h 30m |
7 | Δ.Π. Π-8 | ΑΝΩ ΚΑΣΤΡΙΤΣΙ - ΠΡΑΣΟΥΔΙ
| 486 | 1.760 | 486 | 1.760 | 185 | 2.620 | 8.719 | 11.524 | 4h 50m |
8 | Δ.Π. Π-9 | ΠΡΑΣΟΥΔΙ - ΚΟΡΥΦΗ
| 1.760 | 1.924 | 1.760 | 1.924 | 0 | 0 | 910 | 910 | 40m |
9 | Δ.Π. Π-12 | ΜΟΙΡΑ - ΔΑΣΟΣ ΘΑΝΑΣ - ΚΟΡΥΦΗ | 833 | 1.924 | 833 | 1.924 | 207 | 4.492 | 5.099 | 9.798 | 3h 30m |
10 | Δ.Π. Π-12A | ΔΑΣΟΣ ΘΑΝΑΣ
| 1.140 | 1.111 | 1.098 | 1.143 | 0 | 954 | 1.179 | 2.133 | 40m |
11 | Δ.Π. Π-13 | ΠΕΤΡΩΤΟ (διασταύρωση) - ΜΟΙΡΑ | 748 | 823 | 693 | 823 | 0 | 1.971 | 2.520 | 4.491 | 1h 50m |
12 | Δ.Π. Π-14 | ΜΟΙΡΑ - ΓΛΑΥΚΟΣ - ΒΕΤΑΙΪΚΑ
| 833 | 1.010 | 833 | 1.010 | 44 | 4.562 | 1.398 | 6.004 | 2h |
13 | Ε31 | ACHAIA CLAUS - ΠΕΤΡΩΤΟ (διασταύρωση) | 162 | 748 | 162 | 748 | 150 | 4474 | 1.892 | 6.516 | 2h 30m |
|
| ΣΥΝΟΛΟ
|
|
|
|
| 1.232 | 26.375 | 36.584 | 64.191 |
|
Hiking trails on Mount Panachaiko
Νο. | CODE | TRAIL | STARTING ELEVATION (m) | ENDING ELEVATION (m) | MINIMUM ELEVATION (m) | MAXIMUM ELEVATION (m) | PAVED ROAD (m) | DIRT ROAD (m) | PATH (m) | TOTAL (m) | DURATION (without breaks) |
1 | Δ.Π. Π-1 | POURNAROKASTRO - SHELTER | 680 | 1,382 | 680 | 1,375 | 0 | 2,035 | 3,168 | 5,203 | 1h 50m |
2 | Δ.Π. Π-1Α | ROUTE Π1 - ROUTE Π3 (POURNAROKASTRO - ZASTOVA) | 786 | 730 | 786 | 730 | 0 | 688 | 82 | 770 | 30m |
3 | Δ.Π. Π-3 | ROMANOS - ZASTOVA - KOKKINOVRYSI | 260 | 1,066 | 255 | 1,066 | 268 | 2,144 | 3,504 | 5,916 | 2h 10m |
4 | Δ.Π. Π-4 | BALA - KOKKINOVRYSI
| 368 | 1,069 | 368 | 1,069 | 378 | 1,771 | 2,995 | 5,144 | 1h 50m |
5 | Δ.Π. Π-5 | KOKKINOVRYSI - SHELTER OF PSARTHI | 1,066 | 1,382 | 1,066 | 1,382 | 0 | 664 | 2,222 | 2,886 | 1h 10m |
6 | Δ.Π. Π-6 | SHELTER - PRASOUDI
| 1,382 | 1,760 | 1,382 | 1,760 | 0 | 0 | 2,896 | 2,896 | 1h 30m |
7 | Δ.Π. Π-8 | ANO KASTRITI - PRASOUDI | 486 | 1,760 | 486 | 1,760 | 185 | 2,620 | 8,719 | 11,524 | 4h 50m |
8 | Δ.Π. Π-9 | PRASOUDI - MOUNTAIN PEAK | 1,760 | 1,924 | 1,760 | 1,924 | 0 | 0 | 910 | 910 | 40m |
9 | Δ.Π. Π-12 | MOIRA - THANAS FOREST - MOUNTAIN PEAK | 833 | 1,924 | 833 | 1,924 | 207 | 4,492 | 5,099 | 9,798 | 3h 30m |
10 | Δ.Π. Π-12A | THANAS FOREST | 1,140 | 1,111 | 1,098 | 1,143 | 0 | 954 | 1,179 | 2,133 | 40m |
11 | Δ.Π. Π-13 | PETROTO - MOIRA | 748 | 823 | 693 | 823 | 0 | 1,971 | 2,520 | 4,491 | 1h 50m |
12 | Δ.Π. Π-14 | MOIRA - GLAFKOS - VETAIKA
| 833 | 1,010 | 833 | 1,010 | 44 | 4,562 | 1,398 | 6,004 | 2h |
13 | Ε31 | ACHAIA CLAUS - PETROTO | 162 | 748 | 162 | 748 | 150 | 4,474 | 1,892 | 6,516 | 2h 30m |
|
| TOTAL |
|
|
|
| 1,232 | 26,375 | 36,584 | 64,191 |
|
Χώροι δασικής αναψυχής και θέας στο όρος Παναχαϊκό
α/α | ΘΕΣΗ | ΥΨΟΜΕΤΡΟ (m) | ΟΙΚΙΣΜΟΣ | ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ |
1 | ΤΡΑΝΟΣ ΒΡΑΧΟΣ
| 740 | Σούλι / Ελεκίστρα | Βρίσκεται νοτιοδυτικά του Πουρναρόκαστρου, προς την κατεύθυνση τουChalet, πάνω σε βατό χωματόδρομο. Προσφέρει πανοραμική θέα προς τον Πατραϊκό κόλπο, το Μεσολόγγι και τη Γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου. |
2 | ΑΓ.ΙΩΑΝΝΗΣ, ΚΟΚΚΙΝΟΒΡΥΣΗ
| 1.094 | Ελεκίστρα / Βούντενη | Βρίσκεται 500 μέτρα μετά τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο «Ελεκίστρα - Ζάστοβα - Κοκκινόβρυση», στον προαύλιο χώρο του ξωκκλησιού Αγ. Ιωάννης. Η διαδρομή διασχίζει δάσος κεφαλληνιακής ελάτης. |
3 | ΛΑΚΚΑ ΣΟΡΟΥΣ
| 695 | Μοίρα | Βρίσκεται στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο προς «Αγ. Ιωάννη Σουλίου – Μοίρα», 2 χιλιόμετρα πριν από το χωριό Μοίρα, στα δεξιά. Προσφέρει θέα στην κοιλάδα του ποταμού Γλαύκου και τον Πατραϊκό κόλπο. |
4 | ΜΙΝΤΖΑΙΪΚΑ
| 645 | Σούλι | Βρίσκεται στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο προς Αγ. Ιωάννη Σουλίου, δεξιά πριν από τα Μιντζαίϊκα. Προσφέρει θέα προς την κοιλάδα του Γλαύκου, τον Πατραϊκό κόλπο και τις σάρρες των γύρω κορυφών. |
5 | "ΣΚΑΛΑ" ΒΟΥΝΤΕΝΗΣ
| 620 | Βούντενη | Βρίσκεται στον δρόμο «Βούντενη - Δραγώλενα - Κοκκινόβρυση», περίπου 2 χιλιόμετρα από τη Βούντενη. Προσφέρει θέα προς τον Χάραδρο και προς τις περιοχές Ρίου και Α. Κστριτσίου. |
6 | ΠΡΟΦ. ΗΛΙΑΣ, ΠΟΥΡΝΑΡΟΚΑΣΤΡΟ | 694 | Ελεκίστρα | Βρίσκεται στο Πουρναρόκαστρο, στον λόφο του Προφήτη Ηλία με το ομώνυμο εκκλησάκι και προσφέρει θέα 360ο. |
Recreation areas & View points of Mount Panachaiko
Νο | POSITION | ELEVATION (m) | SETTLEMENT | INFORMATION |
1 | TRANOS VRACHOS
| 740 | Souli / Elekistra | Situated southwest of Pournarokastro, on the route to the Chalet via an easily accessible dirt road, it offers panoramic views of the Gulf of Patras, Messolonghi, and the Rio - Antirrio Bridge. |
2 | AGIOS IOANNIS, KOKKINOVRYSI
| 1,094 | Elekistra / Vounteni | Located 500 meters beyond the paved “Elekistra - Zastova - Kokkinovrysi” road, in the courtyard of Agios Ioannis Chapel, the route winds through a forest of Greek fir trees. |
3 | LAKKA SOROUS | 695 | Moira | Situated on the paved road to “Agios Ioannis Souliou - Moira”, about 2 km before the village of Moira on the right, it offers scenic views of the Glafkos River Valley and the Gulf of Patras. |
4 | MINTZAIKA
| 645 | Souli | Located on the paved road to Agios Ioannis Souliou, just before Mintzaika on the right, it offers panoramic views of the Glafkos Valley, the Gulf of Patras, and the surrounding mountain peaks. |
5 | SKALA VOUNTENIS
| 620 | Vounteni | Located on the “Vounteni - Dragolena - Kokkinovrysi” road, approximately 2 km from Vounteni, it offers views of Charadros River and the surrounding landscape. |
6 | PROPHET ELIAS, POURNAROKASTRO | 694 | Elekistra | Situated in Pournarokastro, atop the hill of Prophet Elias Chapel, it offers panoramic 360ο views. |
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΘΕΣΗΣ
ΕΡΓΟ: Αναβάθμιση μόνιμης έκθεσης του Κέντρου Πληροφόρησης Παναχαϊκού Όρους και δημιουργία κινητής έκθεσης
ΑΝΑΘΕΤΟΥΣΑ ΑΡΧΗ:
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ:
Το έργο χρηματοδοτήθηκε από την Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. και Δήμου Πατρέων.
ΑΝΑΔΟΧΟΣ:
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ & ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ (από πλευράς Δήμου Πατρέων): Κων/νος Κωνσταντακόπουλος
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΡΓΟΥ: Μαρία Κατσακιώρη
ΜΟΥΣΕΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Ολυμπία Χατζοπούλου
ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Μαριέττα Πανίδου
ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ - ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ: Κατερίνα Μπόλη, Μαρία Κατσακιώρη
ΚΕΙΜΕΝΑ: Κατερίνα Μπόλη
Απόδοση στην αγγλική: Μιλτιάδης Σεφερλής
Επιστημονική επιμέλεια:
Μαρία Κατσακιώρη, Πέτρος Κακούρος, Λένα Χατζηιορδάνου, Βασιλική Χρυσοπολίτου (ΜΓΦΙ-ΕΚΒΥ)
Κων/νος Κωνσταντακόπουλος (Δήμος Πατρέων)
ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ & ΤΑΙΝΙΑ ΠΡΟΒΟΛΗΣ: N-CODE ΜΟΝ ΕΠΕ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ & ΛΗΨΕΙΣ: Λάμπρος Λογοθέτης
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΚΘΕΣΗΣ: Μαρίνος Σουβαλιώτης, Παναγιώτης Βανδώρος
ΞΥΛΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ: Σπύρος Καλαντζής
ΓΥΨΟΣΑΝΙΔΕΣ: Μάριος Τσαμπάς
ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ: Whale Graphics A.E.