Η πλατεία Ομονοίας, στο σημείο όπου βρίσκεται η προτομή του πατρινού επαναστάτη - αγωνιστή Παναγιώτη Καρατζά, ήταν και φέτος το επίκεντρο των εκδηλώσεων που διοργανώνει ο Δήμος Πατρέων και ο Πολιτιστικός του Οργανισμός για την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης η οποία πραγματοποιήθηκε στις 12.00 το μεσημέρι της Τετάρτης 23 Μαρτίου, η ορχήστρα «Θεόφιλου Κάβουρα» ερμήνευσε δύο έργα του αείμνηστου μαέστρου, διασκευασμένα στο πνεύμα της ημέρας. Από την θεατρική ομάδα «από κοινού» της Α’ ΕΛΜΕ Αχαΐας παρουσιάστηκε θεατρικό δρώμενο αφιερωμένο στον πατρινό αγωνιστή του 1821 Παναγιώτη Καρατζά.
Ο Δήμαρχος Πατρέων Κώστας Πελετίδης στο χαιρετισμό του απευθύνθηκε αρχικά στους νέους, τονίζοντας ότι «Χαιρετίζουμε ιδιαίτερα τα παιδιά μας, τη ζωή της πόλης μας», προσθέτοντας πως « Για μία ακόμα χρονιά τιμούμε την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821.Έχουν περάσει 202 χρόνια και διατηρούμε την ιστορική μνήμη βγάζοντας συμπεράσματα για το σήμερα, για να πορευθούμε στο μέλλον. Γιατί έγινε η επανάσταση; Γιατί γίνονται επαναστάσεις; Ποιοι κάνουν τις επαναστάσεις;
Μπορείς να είσαι σκλάβος, μπορείς να ζεις σαν δούλος, μπορείς να ζεις τη ζωή σου και να κάθονται οι άλλοι στο σβέρκο σου; Να σου τρώνε τη ζωή και η αδικία να κυριαρχεί παντού και συ να μένεις άπραγος; Όταν όλα αυτά υπάρχουν στη ζωή σου εσύ τι κάνεις; Παρατηρείς ή κάνεις επανάσταση; Εμείς λέμε ότι πρέπει να κάνουμε επανάσταση. Αυτό έγινε και τότε, αυτό πρέπει να γίνει και σήμερα .
Οι επαναστάσεις είναι οι καλύτεροι δάσκαλοι της ιστορίας μας. Είναι αυτές που κινούν την κοινωνική ζωή, την ιστορία που μας κάνει να πάμε πιο μπροστά, να δούμε καλύτερες μέρες. Εκεί αναμετριέται το παλιό, το άδικο με το καινούργιο, το ελπιδοφόρο. Αυτό που θα δώσει ζωή στα παιδιά μας».
Σε άλλο σημείο του χαιρετισμού του ο κ. Πελετίδης ανέφερε: «… Όλα αυτά είναι μια επανάσταση και την κρατάμε στα χέρια μας.Η ιστορία συνεχίζει την κίνησή της και αυτή είναι η παρακαταθήκη της ελληνικής επανάστασης του 1821, όσο και των 202 χρόνων που διανύσαμε μέχρι σήμερα. Το πολύτιμο αυτό συμπέρασμα είναι που πρέπει να κρατήσουμε ως κόρη οφθαλμού.Σε μία περίοδο όπου τα αδιέξοδα τα οποία βιώνει ο λαός μας είναι μεγάλα και ο αντίπαλος φαίνεται πολύ ισχυρός και δημιουργείται η εντύπωση πως δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα μαζί του.
Τι αποδείχθηκε όμως; Αποδείχθηκε ότι κάποιοι και τότε έλεγαν πως δεν μπορείς να κάνεις επανάσταση, προσκύνα και κοίτα να «τακτοποιηθείς» και μη μιλάς. Δεν κυριάρχησε όμως αυτό. Βγήκαν οι επαναστάτες και τα πράγματα κύλισαν σε άλλη κατεύθυνση. Δε δέχθηκαν την αδικία. Το ερώτημα που τίθεται και σήμερα είναι αν εμείς μπορούμε να αποδεχθούμε την αδικία. Η απάντηση είναι ΟΧΙ. Γιατί δεν μας πρέπει να ζούμε μέσα στο άδικο, δεν ζούμε μέσα στο άδικο.Πρέπει να πάμε με το δίκαιο. Άρα δεν μπορούμε να δεχθούμε και την εκμετάλλευση. Δεν μπορούμε να δεχθούμε άλλοι να ζούνε με τον κόπο των άλλων. Άλλοι να ιδρώνουν και άλλοι να παίρνουν τους καρπούς».
Κλείνοντας ο Δήμαρχος σημείωσε: «Έχει δύναμη ο λαός. Τεράστια. Μια γεύση από αυτή τη δύναμη που έχουν οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι μαθητές, οι φοιτητές όταν παλεύουν ενωμένοι, πήραμε αυτές τις μέρες, με τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις που είχαμε για το έγκλημα στα Τέμπη. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλη τη χώρα βγήκαν και είπανε μέχρι εδώ. Δεν μας πρέπει, δεν θα σκοτώνονται τα παιδιά μας για τα κέρδη των λίγων. Έχουμε κι’ εμείς ζωή, δεν θα δουλεύουμε εμείς και θα ζουν οι άλλοι. Όπως αποδείχθηκε το 1821 θα αποδειχθεί και στο μέλλον, πως κανείς δεν μπορεί να τα βάλει με έναν λαό όταν είναι αποφασισμένος και αγωνίζεται για τα δίκια του. Τα παιδιά μας μπορούν να ζήσουν σε ένα κόσμο αντίστοιχο των δυνατοτήτων της εποχής μας. Το μέλλον τους μπορεί να είναι εξασφαλισμένο με ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών. Τι χρειάζεται; Να είμαστε εκεί που πρέπει, την ώρα που πρέπει και ενωμένοι να διεκδικούμε τα δίκια μας».
Η πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού Κατερίνα Γεροπαναγιώτη στην ομιλία της ανέφερε τα εξής:
«Για τρίτη συνεχή χρονιά ο Δήμος Πατρέων οργανώνει αυτή την εκδήλωση, σε αυτόν εδώ το χώρο. Μπροστά στην προτομή του ηρωικού πρωτεργάτη της επανάστασης, του τσαγκάρη Παναγιώτη Καρατζά αποτίουμε φόρο τιμής στον ηρωικό αγώνα του 1821. Επιδιώκουμε, όχι μόνο να θυμηθούμε την ιστορία μας, αλλά και να βγάλουμε απ’ αυτήν επίκαιρα συμπεράσματα. Σε αυτή την κατεύθυνση είναι οι δύο ειδικές εκδόσεις στις οποίες προχώρησε ο Πολιτιστικός Οργανισμός του Δήμου Πατρέων, με την επιμέλεια των εργαζομένων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης και Πινακοθήκης και συγκεκριμένα τα υλικά της ημερίδας που πραγματοποιήθηκε με θέμα: «Το αποτύπωμα της Επανάστασης του 1821, στην κοινωνία, την τέχνη και τον πολιτισμό» και «Η Αχαΐα στην Επανάσταση του 1821 - Διήγηση συμβάντων μέσα από τα τεκμήρια της Δημοτικής Πινακοθήκης Πατρών». Οι εκδόσεις ήδη βρίσκονται και εμπλουτίζουν, πρώτα και κύρια τις βιβλιοθήκες των σχολείων της πόλης μας.
Εμπνεόμενοι απ’ τα μεγάλα γεγονότα της Επανάστασης, θέλουμε να δούμε τι αγώνας είναι αναγκαίος σήμερα, για τη βελτίωση της ζωής του λαού μας, για την απελευθέρωσή του απ’ τα σύγχρονα δεινά που βιώνει.
Πριν μιλήσουμε για τα ιστορικά γεγονότα, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στις πρόσφατες εξελίξεις, με τα τραγικά γεγονότα στα Τέμπη κι όχι μόνο. Πάνω από είκοσι μέρες τώρα χιλιάδες λαού, μαθητές και φοιτητές, γονείς κι εκπαιδευτικοί, πλημμύρισαν τις πλατείες και τους δρόμους σε όλη την Ελλάδα και στην πόλη μας. Ένα ορμητικό ποτάμι οργής, έβγαλε στο φως τους πραγματικούς ενόχους και τις ευθύνες που βαραίνουν τις μέχρι σήμερα κυβερνήσεις, που υλοποιούν την πολιτική της Ε.Ε. για την απελευθέρωση, την υποχρηματοδότηση του ΟΣΕ, την ιδιωτικοποίηση του κερδοφόρου τμήματος. Μέσα από τα τραγικά γεγονότα των Τεμπών και του προδιαγεγραμμένου εγκλήματος, αναδεικνύεται ότι οι ανάγκες του λαού μας, γι’ αυτούς που κάνουν κουμάντο στην οικονομία και το πολιτικού τους προσωπικό, δεν υπολογίζονται και γίνονται θυσία στο βωμό των κερδών, όπως σωστά φώναζαν οι μαθητές και οι μαθήτριες «το αίμα μας, τα κέρδη σας». Την ίδια στιγμή που γίνεται προσπάθεια να θαφτούν οι αιτίες, συνεχίζεται απρόσκοπτα και με γοργούς ρυθμούς η ίδια αντιλαϊκή πολιτική. Με νόμο που ψηφίστηκε μόλις χθες και με συνοπτικές διαδικασίες, προχωράει η πλήρης εμπορευματοποίηση του νερού. Επίσης πρόσφατα προχώρησαν στην ιδιωτικοποίηση της σύγχρονης παιδοογκολογικής κλινικής του νοσοκομείου «Αγία Σοφία – Αγλαΐα Κυριακού». Δε φτάνουν οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, τα κομμένα ρεύματα, τώρα θα πει ο λαός μας το νερό, νεράκι. Φυσικά και θα συνεχίσουμε να δίνουμε τον ωραίο αγώνα μας με τον πατραϊκό λαό και τα παιδιά μας, για να μη βγει στο σφυρί το βιός του λαού μας, για να έχουμε όλα όσα μας στερούν δημόσια δωρεάν υγεία, παιδεία, ασφαλής μεταφορές, γιατί όπως πολλές φορές συνηθίζει δημόσια να λέει ο Δήμαρχος «… όμορφη πόλη, είναι η πόλη που δεν έχει ανεργία, φτώχεια, παιδιά στην εξάρτηση» .
Επίσης συνεχίζεται η εμπλοκή της χώρα μας, σε έναν άδικο ιμπεριαλιστικό πόλεμο, με την εισβολή της Ρωσίας στο έδαφος της Ουκρανίας. Η εμπλοκή της χώρα μας, μόνο δεινά μπορεί να μας φέρει, γιατί την ώρα που η αστική τάξη της Ελλάδας γίνεται θύτης άλλων λαών, ο ελληνικός λαός καθίσταται πιθανό θύμα και στόχος επιθέσεων.
Φυσικά και είμαστε δίπλα στους πρόσφυγες, σε όσους έρχονται σήμερα από την Ουκρανία και όλους όσους ξερίζωσαν και θα συνεχίσουν να ξεριζώνουν από τον τόπο τους οι πόλεμοι, οι σεισμοί, όσο συνεχίζεται η εγκληματική πολιτική όσων έχουν την εξουσία και τσαλαπατούν τους λαούς. Ανάμεσα σε αυτούς, στους αφεντάδες από τη μία και τους λαούς από την άλλη, είναι που πρέπει να επιλέξουμε πλευρά.
Για να γυρίσουμε στα ιστορικά γεγονότα, στα ζητήματα της Επανάστασης του 1821, είναι πολύ σημαντικό να πούμε ότι η μελέτη της ιστορίας της Επανάστασης, μας δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσουμε, να αναζητήσουμε, τους βαθύτερους λόγους που οδήγησαν σ’ αυτήν, που οδήγησαν στη διαδικασία μέσα από την οποία συγκροτήθηκε το νέο ελληνικό κράτος.
Υλική βέβαια δύναμη της επανάστασης ήταν οι λαϊκές μάζες. Αυτές απέρριψαν τις συμβουλές «να κάτσουν ήσυχα και να ασχοληθούν με τη δουλειά τους», πολέμησαν με ενθουσιασμό, πολέμησαν ηρωικά και μολονότι ζημιώθηκαν, προσέφεραν ακόμη και τη ζωή τους στην Επανάσταση. Οι λαϊκές μάζες είναι η υλική δύναμη κάθε κοινωνικής μεταβολής. Αποτυπώνεται στο στίχο «Αντάρτης κλέφτης παλικάρι, πάντα ο ίδιος ο λαός».
Η αστική εθνικοαπελευθερωτική Επανάσταση, ο συγχρονισμός με την εποχή και τις αναγκαιότητές της, η κατάργηση του οθωμανικού ζυγού, η εθνική χειραφέτηση, η δημιουργία του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, ο μετασχηματισμός της οικονομίας από τη φεουδαρχική σε καπιταλιστική, η διαμόρφωση φιλελεύθερων θεσμών ή έστω η εκκίνηση των παραπάνω, ήταν ένα σημαντικό βήμα στην ανθρώπινη πρόοδο.
Το 1821 η ιστορία κινήθηκε, «έγινε η ανάγκη ιστορία» όπως γράφει ο ποιητής Άλκης Αλκαίος και μελοποιεί ο δικός μας Θάνος στη «Ρόζα» . Πάντα η ιστορία κινείται, κινείται προς το καινούργιο, το κοινωνικά αναγκαίο, το κοινωνικά προοδευτικό.
Η Επανάσταση του 1821 ήταν αστική εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση, συμβάδιζε με την εποχή που έγινε.
Η αστική τάξη οργανώθηκε και μάλιστα με συνωμοτικό τόπο, δημιούργησε τη Φιλική Εταιρεία, διαμόρφωσε επαναστατικό σχέδιο, ξεπέρασε την αρνητική στάση των τότε μεγάλων δυνάμεων (Μεγάλης Βρετανίας, Γαλλίας, Τσαρικής Αυτοκρατορίας, Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας) προς την Επανάσταση, οργάνωσε τους επαναστάτες. Πήρε μαζί της τη μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία, τους αγρότες, χωρίς τους οποίους δε θα μπορούσε να επικρατήσει. Ήρθε σε σύγκρουση με τους ταλαντευόμενους, ιδιαίτερα με αυτούς που είχαν συμμετοχή στην οθωμανική διοίκηση ή απολάμβαναν προνόμια στο πλαίσιο της οθωμανικής εξουσίας (Εκκλησία, κοτζαμπάσηδες, Φαναριώτες, αρματολοί). Αποτέλεσε το «νου» και τη «μηχανή» για τη διάδοση των επαναστατικών ιδεών, σύμφωνα με τις οποίες, την κρίσιμη ώρα, δόθηκε το τελειωτικό χτύπημα στην οθωμανική εξουσία.
Κάθε φορά και με αφορμή σοβαρά ιστορικά γεγονότα, γίνεται προσπάθεια να βγει το συμπέρασμα ότι, όπως δήθεν έγινε και το 1821, έτσι και σήμερα, είναι αναγκαία η «εθνική ενότητα», η κοινή δράση όλων των Ελλήνων για την υπερνίκηση κάθε λογής εμποδίων, θυμίζουμε ότι οι ταξικές αντιθέσεις δεν είχαν εξαφανιστεί στο πλαίσιο της Επανάστασης. Αυτό φάνηκε και αποδεικνύεται από τη διαφορετική στάση που κράτησαν οι κοινωνικές ομάδες πριν και κατά τη διάρκειά της. Το μαρτυρούν οι εμφύλιοι πόλεμοι, αλλά και κατοπινά γεγονότα, όπως η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια και του Παναγιώτη Καρατζά. Γεγονότα μάλιστα που εκτυλίχτηκαν στην Αχαΐα, είναι αποκαλυπτικά ως προς αυτό, όπως π.χ. η παρουσία των Παπαφλέσσα, Μελετόπουλου, Λόντου και άλλων και η αντιπαράθεσή τους στη σύσκεψη της Βοστίτσας με όσους καθυστερούσαν την επανάσταση.
Η επικράτηση της Επανάστασης οδήγησε στο σχηματισμό του έθνους – κράτους, που αποτελούσε την πραγματική επαναστατική απάντηση της εποχής, στα αδιέξοδα της φεουδαρχικής εξουσίας, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούσε να οδηγήσει στην κατάργηση της εκμετάλλευσης. Οι λαϊκές μάζες που αγωνίστηκαν ηρωικά στα πεδία των μαχών, έπαψαν να είναι ραγιάδες, μα δεν πέτυχαν την κοινωνική – οικονομική τους απελευθέρωση.
Η Επανάσταση του 1821 είναι κληρονομιά και παρακαταθήκη για τους σύγχρονους «σκλάβους». Είναι παρακαταθήκη για τους νέους και τις νέες. Σηματοδοτεί το διαχρονικό συμπέρασμα: τίποτα δε μένει στατικό, ακίνητο, αλλά αντιθέτως η διαδικασία της εξέλιξης, ειδικά της κοινωνικής, είναι αέναη και πάντα προς τα μπρος. Κανένας δυσμενής συσχετισμός δύναμης δεν μπορεί να μείνει στατικός, όταν έχουν ήδη αναπτυχθεί οι υλικές προϋποθέσεις για το ξεπέρασμα ενός κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού.
Η δύναμη αυτού του συμπεράσματος αποπνέει αισιοδοξία για το λαό μας, που βιώνει μία απάνθρωπη, σκληρή πραγματικότητα, σε όλους τους τομείς. Το μήνυμα της Επανάστασης διαλύει την ηττοπάθεια, το «τίποτα δε γίνεται».
Ναι, οι κυρίαρχοι οικονομικά είναι ισχυροί, αλλά πιο ισχυροί είναι πάντα οι λαοί!
Το διακύβευμα σήμερα, είναι να μπει μπροστά η εκμεταλλευόμενη κοινωνική πλειοψηφία, η εργατική τάξη, όλα τα λαϊκά στρώματα, να οδηγήσουν στην πρόοδο την κοινωνική εξέλιξη. Αυτό μας διδάσκει η ιστορία μας, την οποία τιμάμε με τον καλύτερο τρόπο, ακούγοντας τι θέλει να μας πει για το σήμερα, χρησιμοποιώντας τα διδάγματά της για την οργάνωση της δράσης μας.
θυμόμαστε τα λόγια του Ρήγα Φεραίου, που είναι επίκαιρα όπως και τότε που γράφτηκαν: «…Όταν η διοίκηση βιάζει, αθετεί, καταφρονεί τα δίκαια του λαού και δεν εισακούει τα παράπονά του, το να κάμνει τότε ο λαός, ή κάθε μέρος του λαού, επανάσταση, ν’ αρπάξει τ’ άρματα και να τιμωρήσει του τυράννους του, είναι το πλέον ιερόν απ’ όλα τα δίκαιά του και το πλέον απαραίτητο απ’ όλα τα χρέη του…».
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Παναγιώτης Μελάς, αντιδήμαρχοι, πρόεδροι Οργανισμών, δημοτικοί και διαμερισματικοί σύμβουλοι, εκπρόσωπος της Μητρόπολης Πατρών και αντιπροσωπείες Πολιτιστικών Συλλόγων.Την εκδήλωση παρακολούθησαν οι μαθητές από το 19ο, 3ο και 4ο γυμνάσιο και μαθητές από το 5ο και 4ο Δημοτικό Σχολείο.
Στεφάνια κατέθεσαν ο Δήμαρχος Πατρέων Κώστας Πελετίδης και το 5ο Δημοτικό Σχολείο.
